Positieve emoties en tweede taalverwerving. Emoties spelen een belangrijke rol bij tweede taalverwerving. Onderzoek van Fredrickson toont aan dat negatieve emoties en positieve emoties een verschillende functie hebben. Negatieve emoties zoals angst en bezorgdheid om de eigen prestaties en gebrek aan begrip gaan gepaard met vernauwing van de aandacht en met focus. Positieve emoties gaan samen met verbreding van onze aandacht en percepties en met creativiteit. Wang et al schrijven in dit onderzoeksartikel over de rol van angst en plezier bij luistertaken in tweede taalonderwijs.

Hoe activeer je bestaande kennis? Wanneer mensen in een leersituatie zitten, is het raadzaam om hun bestaande kennis over het betreffende onderwerp te activeren, zodat de leerder een bruggetje kan bouwen tussen wat hij al weet en wat hij aan het leren is. De manier waarop die bestaande kennis wordt geactiveerd, bepaalt of de leerder het nut ervan inziet en ervaart. In deze bijdrage worden drie invalshoeken voor het ontwerpen van nuttige kennisactiveringsoefeningen.

Onbedoelde schade van negatieve feedback. Hoewel veel docenten met goede intenties negatieve feedback geven aan studenten, blijkt uit een meta-analyse van Mercer et al (2023) dat negatieve feedback vaak onbedoelde schade toebrengt. Die schade uit zich op vier vlakken: self-efficacy, affect, cognitie en gedrag. In deze bijdrage een samenvatting van hoe negatieve feedback kan doorwerken op die vier gebieden, blijkend uit deze meta-analyse.

Instructie en motivatie. Om een hoge kwaliteit van motivatie mogelijk te maken is zowel autonomie-ondersteuning als het bieden van structuur nodig. Autonomie-ondersteuning betekent dan ook niet ‘doe maar waar je zin in hebt’, maar betekent dat je de ander ondersteunt in zijn ervaring dat zijn gedrag voortkomt vanuit hemzelf. Dat hij geen marionet is die wordt aangestuurd door krachten van buitenaf, maar dat hij zelf aan het roer staat van wat hij doet. Om die ervaring te kunnen hebben is juist de aanwezigheid van sturing en structuur gewenst. Want dan pas kun je betekenisvolle keuzes maken en dan pas kun je betekenisvolle progressie boeken; je weet dan immers wat je probeert te bereiken en waar je energie voor actie zich op kan richten.

De rol van zelfperceptie in leesvaardigheid. In een recent artikel van Hofer et al. (2024), gepubliceerd in Nature, wordt de complexe relatie tussen zelfperceptie van kinderen, sociaal-ecenomische status en hun leesvaardigheid onder de loep genomen. Deze studie belicht specifiek hoe kinderen met verschillende sociaaleconomische achtergronden (SES) zichzelf zien en hoe dit zelfbeeld gerelateerd is aan hun leesvaardigheid.

Mindset x Context. Een aantal jaar geleden introduceerden mindset-onderzoekers het Mindset x Context framework, waaruit blijkt voor wie en in welke omstandigheden mindset en mindset-interventies positieve effecten hebben. Nu hebben Carroll et al een diepgaande analyse gemaakt en zo het Mindset x Context-framework verder gespecificeerd.

Waarom is dit relevant? Bij progressiegericht sturen en lesgeven is het belangrijk om een rationale te geven voor je progressieverwachting. Hoe kun je de rationale zo formuleren dat studenten er helemaal achter gaan staan om te doen wat er van ze gevraagd wordt? Johansen et al (2023) onderzochten hoe de ervaren relevantie van studiestof samenhangt met de motivatie, emoties, vitaliteit van studenten.

Gestructureerd gebruik van WhatsApp vermindert taalangst. De onderzoekers Alamer et al (2022) voerden een quasi-experimenteel onderzoek uit naar het gestructureerde gebruik van WhatsApp bij het leren van een tweede taal.

Ervaren racisme onder studenten. Oram et al (2023) doen in dit artikel verslag van de perceptie van psychologische basisbehoefte- bevrediging of -frustratie van ‘witte’ studenten en studenten die behoren tot een minderheidsgroep. De onderzoekers vroegen zich af of er een verschil zou zijn in de ervaringen van psychologische basisbehoeftenvervulling van ‘witte’ studenten en studenten uit minderheidsgroepen aan de universiteit.

Nieuw boek: progressiegericht lesgeven. Op 1 september 2023 verschijnt het boek Progressiegericht lesgeven, florerend leren. Florerend leren leidt tot welbevinden en tot progressie. Dat is waardevol voor leerlingen zelf en ook voor hun leraren. Want wat de meeste leraren drijft is om hun leerlingen te helpen groeien, zowel in hun leerprestaties als in hun persoonlijke ontwikkeling.

Met dit boek kun je als leraar snel op ideeën komen wat je kunt doen als leerlingen niet stil worden, geen aandacht hebben, het saai vinden, hun boeken steeds vergeten of vragen ‘of het voor een cijfer is’. En wat je kunt doen als er een pestsfeer heerst, als je als leraar zelf onder druk staat en als je je afvraagt of je wel geschikt bent voor het vak. Het boek is bedoeld voor alle leraren die zelf ook willen blijven leren.

Het boek beslaat 196 pagina’s, is praktisch van aard en bevat QR-codes die je naar podcasts, video’s, animaties en verdiepende artikelen leiden.

Ook vind je in dit boek levendige voorbeelden van progressiegericht lesgeven van Henk den Hollander, opleidingscoördinator van de Opleidingsschool Rivierenland (OSR).

Daarnaast kun je drie lessen downloaden: een leeraanpakken-les, een belonging-les en een mindset-les.

Hier kun je het boek kopen en hier is een preview: