Twee fundamentele overtuigingen. Een van de belangrijkste inzichten uit psychologisch onderzoek is dat de verwerking van informatie door mensen vaak bevooroordeeld is. Mensen overschatten bijvoorbeeld hoe vaak hun meningen en overtuigingen door anderen worden gedeeld, en ze passen verschillende standaarden toe bij de beoordeling van gedrag, afhankelijk van of het over een lid van hun eigen groep of een andere groep gaat. Oeberst et al (2024) stellen in dit artikel de hypothese voor dat heel veel van de verschillende vooroordelen (biases) die er zijn, terug te voeren zijn op dezelfde basisformule van beliefs (overtuigingen) plus overtuigingsconsistente informatieverwerking.

De functie van verveling. Lin en Westgate gaan in dit Handboek in op de vraag wat de oorsprong van verveling is. Verveling wordt vaak gezien als iets negatiefs, omdat het soms leidt tot ongewenst gedrag, zoals risicogedrag. Mensen kunnen uit verveling agressief worden of depressief. Maar verveling is ook een soort alarmsignaal, dat aangeeft dat we ons niet betrokken voelen bij wat we doen. Dit roept de vraag op: als verveling ons waarschuwt en eigenlijk nuttig is, waarom gaat het dan vaak gepaard met negatief gedrag?

Progressie via reablement, is dat haalbaar? Uit meta-analyses en systematische reviews komt een hoopgevend, maar gemengd beeld tevoorschijn van de mogelijke effectiviteit van reablement.

De kwaliteit van verandertaal. Verandertaal is een kernaspect in motivational interviewing. MI is een aanpak die veel in de gezondheidszorg wordt benut en de aanpak is bottom-up ontwikkeld. Dat wil zeggen dat er via trial en error, op inductieve wijze, een aanpak ontstond die niet zozeer theoretisch gefundeerd of onderzocht was maar in de praktijk effectief leek te zijn.

Het progressiesignaal. Waarom streven zowel kinderen als volwassenen naar vooruitgang? Waarom zijn we intrinsiek gemotiveerd om nieuwe ervaringen op te doen en te leren? Deze vragen hebben de nieuwsgierigheid gewekt van onderzoekers zoals Frederic Kaplan en Pierre-Yves Oudeyer, die op zoek zijn gegaan naar de neurologische basis van intrinsieke motivatie. De behoefte aan nieuwigheid, het stimulerende en motiverende effect van progressie en de drijfveer om te exploreren moeten we in verband met elkaar zien.

De kwaliteit van volharding. Volharding, of doorzettingsvermogen wordt vaak gedefinieerd als ‘hoe lang iemand een bepaalde taak blijft uitvoeren om een doel te bereiken, ondanks obstakels, uitdagingen en tegenslagen. Doorzettingsvermogen wordt vaak wenselijk gevonden. Het lijkt inherent goed te zijn om te volharden. Maar dit stellen Vallerand et al ter discussie. Uit het onderzoek van Vallerand et al blijkt dat volharding niet in alle omstandigheden tot positieve resultaten leidt.

Ervaren racisme onder studenten. Oram et al (2023) doen in dit artikel verslag van de perceptie van psychologische basisbehoefte- bevrediging of -frustratie van ‘witte’ studenten en studenten die behoren tot een minderheidsgroep. De onderzoekers vroegen zich af of er een verschil zou zijn in de ervaringen van psychologische basisbehoeftenvervulling van ‘witte’ studenten en studenten uit minderheidsgroepen aan de universiteit.

Zelfleiderschap is de voorloper van jobcrafting. Jobcrafting verwijst naar zelfgeïnitieerd gedrag van werknemers om hun functie vorm te geven en te definiëren. Dit gedrag is niet alleen belangrijk voor organisaties, het levert medewerkers zelf ook allerlei voordelen op. Werk is minder voorspelbaar dan vroeger en contexten zijn complex en veranderen snel. Dat vergt van medewerkers dat ze initiatieven nemen om hun werk zelf vorm te geven en af te stemmen op wat de situatie van ze vraagt.

De negativiteitsbias gaat over de manier waarop mensen geneigd zijn om inkomende informatie te beoordelen en evalueren. Onbewust evalueren mensen doorlopend inkomende informatie. Ze kunnen die informatie positief interpreteren of negatief interpreteren. Die interpretatie gaat in eerste instantie zonder dat ons bewustzijn er aan te pas komt. In ons brein is te zien of wij een positief of een negatieve evaluatie creëren (P3 amplitudes).

Persoonlijkheidshokjes-denken. Regelmatig vertellen mensen in onze trainingen over hoe het persoonlijkheidshokjes-denken kritiekloos wordt geadopteerd in organisaties. Ook in organisaties die wetenschap bedrijven blijkt het regelmatig voor te komen dat ondeugdelijke persoonlijkheidstests worden ingezet.