Positieve emoties en tweede taalverwerving. Emoties spelen een belangrijke rol bij tweede taalverwerving. Onderzoek van Fredrickson toont aan dat negatieve emoties en positieve emoties een verschillende functie hebben. Negatieve emoties zoals angst en bezorgdheid om de eigen prestaties en gebrek aan begrip gaan gepaard met vernauwing van de aandacht en met focus. Positieve emoties gaan samen met verbreding van onze aandacht en percepties en met creativiteit. Wang et al schrijven in dit onderzoeksartikel over de rol van angst en plezier bij luistertaken in tweede taalonderwijs.

 
Trainingen Progressiegericht Werken
 

Bewust van emoties

Er is in het onderzoek naar tweede taal verwerving relatief meer aandacht uitgegaan naar de rol van angst, dan naar de rol van positieve emoties. Li (2019) vond dat studenten die zich meer bewust zijn van hun emoties tijdens het leren, beter in staat waren om hun angst te managen. Ook waren ze beter in staat om meer plezier te krijgen tijdens het leren. Dat kan leiden tot meer zelfvertrouwen en betere prestaties. Negatieve emoties bij tweede taalverwerving kunnen nuttig zijn omdat de cursist dan gefocust raakt op het verbeteren van een fout en het begrijpen van informatie. Maar angstige cursisten zijn minder bereid om te communiceren in de tweede taal, presteren minder goed en hebben een lager zelfvertrouwen. Ook leidt angst af van het leren. Positieve emoties bij tweede taalverwerving zijn nuttig en prettig omdat plezier hebben samengaat met meer exploratie, meer betrokkenheid, meer bereidheid om te communiceren. Positieve emoties kunnen een buffer vormen tegen angst.

Twee dimensies

Het blijkt dat positieve en negatieve emoties niet zozeer de twee uiteinden van 1 continuüm zijn, maar dat ze deels onafhankelijk van elkaar zijn. Er is een continuüm dat loopt van weinig angst naar veel angst en er is een continuüm dat loopt van weinig plezier naar veel plezier. Daarom doen NT2-docenten er goed aan om niet alleen angst te verlagen maar ook om plezier mogelijk te maken. NT2-docenten kunnen cursisten helpen om hun emoties beter te onderkennen en om positieve emoties op te wekken en versterken tijdens het leren.

Luisteren

Als cursisten hun eigen emoties onderkennen en begrijpen kunnen ze zich beter voorbereiden op een luistertaak. Ook kunnen ze hun eigen mentale processen tijdens het luisteren beter monitoren en hun eigen luistervaardigheid beter evalueren. Dat helpt ze om progressie te boeken in hun luistervaardigheden.

Meta-cognitieve strategieën

Docenten doen er goed aan om meta-cognitieve strategieën bij het luisteren naar informatie slechts gedoseerd aan te reiken. Het gaat hierbij om bewustzijn van de factoren die het luisteren beïnvloeden, zoals voorspellen, decoderen, vertalen naar de moedertaal e.d. De reden daarvan is dat deze strategieën cognitief belastend zijn. De cursist is dan zo druk bezig met het toepassen van leerstrategieën dat er geen ruimte meer is om te luisteren naar de inhoud. Zo raakt de cursist afgeleid. Aan de andere kant kan het toepassen van meta-cognitieve strategieën wel behulpzaam zijn om meer grip te krijgen op de luistertaak, en dat kan het plezier in het luisteren weer versterken. Doseren is dus gewenst.

 
Trainingen Progressiegericht Werken
 

Normaliseren en positieve emoties creëren

NT2-docenten kunnen negatieve emoties zoals angst normaliseren, zodat de cursist gerustgesteld wordt dat angst een normaal onderdeel is van het leren van moeilijke nieuwe dingen. Ook kunnen ze positieve emoties mogelijk maken door de lesstof interessant en persoonlijk relevant te maken voor de cursist. Natuurlijk kunnen creatieve en actieve werkvormen ook helpen bij het creëren van positieve emoties, maar werkvormen zijn nooit een doel op zich. Energisers die uitsluitend bedoeld zijn om positieve emoties ‘erin te pompen’ zullen eerder weerstand, dan positiviteit oproepen. De progressiegerichte principes van lesgeven zijn ook in tweede taalonderwijs relevant om in te zetten

 
Trainingen Progressiegericht Werken