Het progressiesignaal. Waarom streven zowel kinderen als volwassenen naar vooruitgang? Waarom zijn we intrinsiek gemotiveerd om nieuwe ervaringen op te doen en te leren? Deze vragen hebben de nieuwsgierigheid gewekt van onderzoekers zoals Frederic Kaplan en Pierre-Yves Oudeyer, die op zoek zijn gegaan naar de neurologische basis van intrinsieke motivatie. De behoefte aan nieuwigheid, het stimulerende en motiverende effect van progressie en de drijfveer om te exploreren moeten we in verband met elkaar zien.

Het verwachtingseffect speelt een grote rol in wat er daadwerkelijk in ons leven gebeurt. In het boek The Expectation Effect beschrijft David Robson de vele manieren waarop onze verwachtingen van invloed zijn op onze ervaringen. Hoe lang we ons voldaan voelen na een maaltijd, hoe we genezen na een operatie of ziekte, hoe snel we ouder worden, hoe medicijnen en placebo’s ons daadwerkelijke herstel beïnvloeden en zelfs wanneer we sterven.

De kwaliteit van volharding. Volharding, of doorzettingsvermogen wordt vaak gedefinieerd als ‘hoe lang iemand een bepaalde taak blijft uitvoeren om een doel te bereiken, ondanks obstakels, uitdagingen en tegenslagen. Doorzettingsvermogen wordt vaak wenselijk gevonden. Het lijkt inherent goed te zijn om te volharden. Maar dit stellen Vallerand et al ter discussie. Uit het onderzoek van Vallerand et al blijkt dat volharding niet in alle omstandigheden tot positieve resultaten leidt.

De negativiteitsbias gaat over de manier waarop mensen geneigd zijn om inkomende informatie te beoordelen en evalueren. Onbewust evalueren mensen doorlopend inkomende informatie. Ze kunnen die informatie positief interpreteren of negatief interpreteren. Die interpretatie gaat in eerste instantie zonder dat ons bewustzijn er aan te pas komt. In ons brein is te zien of wij een positief of een negatieve evaluatie creëren (P3 amplitudes).

Persoonlijkheidshokjes-denken. Regelmatig vertellen mensen in onze trainingen over hoe het persoonlijkheidshokjes-denken kritiekloos wordt geadopteerd in organisaties. Ook in organisaties die wetenschap bedrijven blijkt het regelmatig voor te komen dat ondeugdelijke persoonlijkheidstests worden ingezet.

Is de aanpak van Dreamschool progressiegericht? Laatst vroeg een lezer van de CPW-nieuwsbrief ons of Dreamschool past bij de progressiegerichte aanpak. Dreamschool is een programma waarin jongeren die zijn vastgelopen op TV gevolgd worden als ze een paar weken naar deze school gaan. Om een antwoord te kunnen geven op de vraag van deze lezer heb ik de eerste vijf en de laatste aflevering van het Dreamschool-seizoen 2023 bekeken. Hierbij een paar invalshoeken en gedachten over of en zo ja, welke elementen in de aanpak van Dreamschool passen bij de progressiegerichte aanpak.

Het onverplichte tussen verplichtingen neemt een uitzonderingspositie in. De opdracht waar geen cijfer voor wordt gegeven tussen alle opdrachten waarvoor wel cijfers worden gegeven. De training die niet verplicht is tussen alle trainingen die wel verplicht zijn gesteld. Twee voorbeelden waarbij het onverplichte tussen alle verplichtingen de uitzondering is.

Het frisse start-effect betekent dat mensen vooral veranderingsbereid zijn wanneer ze het gevoel hebben dat ze een frisse start kunnen maken. In haar boek How to change legt Katy Milkman uit hoe dit werkt.

Denk opnieuw is de titel van het nieuwe boek van Adam Grant. Een boek dat je uitnodigt om de bereidheid te hebben steeds opnieuw na te denken, ook en misschien wel vooral, over onderwerpen die een uitgemaakte zaak voor je zijn. Het boek bestaat uit vier delen. Deel I gaat over individueel ‘opnieuw denken’, deel II gaat over anderen helpen om ‘opnieuw te denken’, deel III gaat over collectief ‘opnieuw denken’ en deel IV bevat conclusies. Grant haalt veel interessante onderzoeken aan (eigenlijk zijn de interessantste daarvan de onderzoeken die hij niet zelf heeft gedaan). De schrijfstijl is laagdrempelig en boeit vanaf de start, maar vervalt jammer genoeg soms in simplistische tekeningetjes en modelletjes.

De leugen van de luiheid is het thema van een van de boeken die ik deze zomer las. Het boek is getiteld Laziness does not exist en is geschreven door Devon Price. In dit boek werkt de auteur in een relaas van persoonlijke ervaringen en wetenschappelijke onderzoeken de stelling uit dat luiheid niet bestaat.