De kwaliteit van volharding

De kwaliteit van volharding. Volharding, of doorzettingsvermogen wordt vaak gedefinieerd als ‘hoe lang iemand een bepaalde taak blijft uitvoeren om een doel te bereiken, ondanks obstakels, uitdagingen en tegenslagen. Doorzettingsvermogen wordt vaak wenselijk gevonden. Het lijkt inherent goed te zijn om te volharden. Maar dit stellen Vallerand et al ter discussie. Uit het onderzoek van Vallerand et al blijkt dat volharding niet in alle omstandigheden tot positieve resultaten leidt.

Star of flexibel

De onderzoekers hebben in juli 2023 een onderzoeksartikel gepubliceerd waarin ze onderscheid maken tussen star doorzettingsvermogen en flexibel doorzettingsvermogen. Daarbij is het idee dat mensen die zich uitsluitend richten op het bereiken van 1 specifiek doel, ten koste van allerlei andere doelen en activiteiten, star doorzettingsvermogen laten zien. En mensen die flexibel doorzettingsvermogen laten zien hebben een meer uitgebalanceerde manier van doelen nastreven. Zij kunnen hun focus verbreden en aandacht besteden aan meerdere doelen en activiteiten.

Kwaliteit

De kwantiteit van volharding is dus niet het enige aspect van doorzettingsvermogen dat in ogenschouw genomen zou moeten worden. Veel doorzettingsvermogen hebben is niet inherent positief. Om te kunnen bepalen of de volharding positief is, moeten we de kwaliteit van het doorzettingsvermogen kennen. Er blijkt namelijk een kwalitatief verschil te zijn in hoe iemand blijft volharden in een bepaald doel: op een flexibele of een starre manier.

Passie

Vallerand maakte al eerder het onderscheid tussen harmonieuze passie en obsessieve passie. Iemand die harmonieuze passie heeft voor een bepaalde activiteit steekt daar veel energie en tijd in, en houdt echt van die activiteit. Deze persoon heeft de passie voor de activiteit geïnternaliseerd, hij besteedt uit vrije wil tijd en aandacht aan zijn passie en doet dit in harmonie met de tijd en aandacht die hij besteedt aan andere dingen en mensen. Maar bij obsessieve passie heeft de persoon niet meer het gevoel dat hij vrijwillig met de activiteit bezig is. Hij voelt zich onder druk staan, ofwel door anderen ofwel door zichzelf. Waar harmonieuze passie samengaat met positieve emoties, gedachten en gedrag, gaat obsessieve passie samen met negatieve effecten zoals burnout.

Passie en doorzetten

Gepassioneerd zijn voor een bepaalde activiteit kan leiden tot veel volharding, maar ook tot twee verschillende soorten doorzettingsvermogen: star of flexibel. Bij harmonieuze passie is er sprake van flexibele volharding en bij obsessieve passie van starre volharding. Overigens is de starre of flexibele doorzettingskracht geen persoonlijkheidskenmerk, zoals bij grit en consciëntieusheid wel het geval is. Welk type volharding de persoon laat zien is afhankelijk van welke kwaliteit van passie de persoon heeft voor de specifieke activiteit: obsessief of harmonieus.

Zes studies

Vallerand et al deden zes studies naar starre en flexibele volharding. Het onderzoek was correlationeel, prospectief en experimenteel van aard. Het bleek dat de twee kwalitatief verschillende typen volharding inderdaad van elkaar onderscheiden konden worden. Ook bleek dat harmonieuze passie positief geassocieerd was met flexibele volharding, en in mindere mate met starre volharding, terwijl obsessieve passie positief geassocieerd was met starre volharding en negatief met flexibele volharding. Flexibele volharding voorspelde zowel objectieve prestaties op de taak zelf, als de bereidheid om aandacht aan andere activiteiten te schenken, zoals investeren in relaties, vrije tijdsbesteding, lichaamsbeweging en dergelijke.

De kwaliteit van volharding

In plaats van volharding te zien als in elke omstandigheid wenselijk en inherent positief, doen we er beter aan om te kijken naar het type doorzettingsvermogen van de persoon op dat moment, voor die activiteit. Starre of flexibele volharding is geen persoonlijkheidskenmerk. Als we weten of de persoon harmonieus of obsessief gepassioneerd is voor de activiteit en het doel kunnen we voorspellen welke kwaliteit van volharding de persoon zal ontwikkelen. Starre volharding is niet raadzaam. Flexibele volharding gaat samen met een voller en vitaler leven.