Hoe word je mild voor jezelf? Mild zijn voor jezelf betekent dat je jezelf accepteert en vriendelijk en begripvol bent tegenover je eigen fouten, tekortkomingen en onvolkomenheden. Het is opvallend hoe vaak deelnemers in onze sessies en trainingen zeggen dat ze willen leren om milder te worden voor zichzelf. Waarom zou je dat willen leren en hoe kun je het voor elkaar krijgen?

We worden niet wijzer van tegenslag, wijst een longitudinaal onderzoek van Dorfman et al uit. Een volkswijsheid zegt dat tegenslag in het leven je sterker maakt en onze wijsheid erdoor groeit. Wat je niet kapot maakt, maakt je sterker. Dorfman et al vroegen zich af of wijsheid inderdaad toeneemt na het overwinnen van tegenslag.

Onze ervaring van vrije wil. In zijn boek Being You wijdt Anil Seth een hoofdstuk aan de vrije wil.  Het belangrijkste aspect van jezelf zijn voor mensen is dat ze de controle hebben over hun eigen acties en de auteur zijn van hun eigen gedachten. Dat we dingen doen uit vrije wil.

De ontwikkeling van wijsheid is het nieuwste boek van Coert Visser. Een mooi uitgegeven hard cover boek waarmee je je eigen wijsheid verder kunt ontwikkelen.

Psychologische rijkdom en wijsheid zouden wel eens aan elkaar gerelateerd kunnen zijn. Oishi en Westgate leggen dit uit in een onderzoeksartikel dat op 16 juli 2021 nog niet is verschenen maar in de toekomst via deze doi te vinden zal zijn. In een eerder artikel beschreef ik al dat psychologische rijkdom wel eens een verwaarloosd aspect zou kunnen zijn van wat mensen kunnen ervaren als ‘een goed leven’. Traditioneel wordt onderscheid gemaakt tussen twee constructen: een gelukkig leven en een betekenisvol leven. De onderzoekers Oishi et al suggereren echter dat er een derde manier is om een goed leven te operationaliseren: een psychologisch rijk leven.

Boos vanwege eigen gedachtenspinsels of verontwaardigd over je eigen interpretatie van wat iemand anders zegt. Veranderen wat je gesprekspartner zegt en de ander vervolgens aanvallen op die veranderde versie die je zelf hebt bedacht. Het overkomt iedereen wel eens.

Wijze zelfreflectie ligt ten grondslag aan het groeipad van mensen. Velen van ons denken na over de gebeurtenissen in hun leven, zeker wanneer die gebeurtenissen ingrijpend zijn. Hoe lang en hoeveel mensen reflecteren op de gebeurtenissen verschilt, maar de kwantiteit van de reflectie is minder belangrijk dan de kwaliteit ervan. Je kunt veel en lang op jezelf en de gebeurtenissen reflecteren zonder dat je er veel wijzer van wordt.

Gedistantieerde zelfreflectie. Dit is een zware tijd voor veel mensen. Velen hebben zorgen om zichzelf, zorgen om anderen en hebben te maken met ingewikkelde sociale situaties. Om progressie te kunnen boeken is wijs redeneren en wijs handelen nodig. Een manier om jezelf te helpen wijzer te redeneren en handelen is door gebruik te maken van gedistantieerde zelfreflectie.

Relativeren en perspectief nemen. Relativeren van je eigen perspectief en verschillende perspectieven erkennen zijn twee verschillende vaardigheden die worden onderscheiden in onderzoek naar wijsheid. In progressiegerichte gespreksvoering wordt een beroep gedaan op deze vaardigheden.

Voorbij de vrije wil-illusie. In het boek Meaning, Mortality and Choice, the social psychology of existential concerns, is een aantal hoofdstukken gewijd aan de zelfdeterminatie theorie. Ryan, Deci, Legate en Niemec schreven een hoofdstuk getiteld ‘beyond illusions and defense: exploring the possibilities and limits of human autonomy and responsibility through self determination theory’. Ze beginnen dit hoofdstuk met een krachtige stellingname tegen een bepaalde manier van denken onder sociaal psychologen en tegen bepaalde interpretaties van experimentele sociale psychologie.