Twee fundamentele overtuigingen. Een van de belangrijkste inzichten uit psychologisch onderzoek is dat de verwerking van informatie door mensen vaak bevooroordeeld is. Mensen overschatten bijvoorbeeld hoe vaak hun meningen en overtuigingen door anderen worden gedeeld, en ze passen verschillende standaarden toe bij de beoordeling van gedrag, afhankelijk van of het over een lid van hun eigen groep of een andere groep gaat. Oeberst et al (2024) stellen in dit artikel de hypothese voor dat heel veel van de verschillende vooroordelen (biases) die er zijn, terug te voeren zijn op dezelfde basisformule van beliefs (overtuigingen) plus overtuigingsconsistente informatieverwerking.

Creative Awareness Theory: ADHD door de lens van SDT. Er is een artikel verschenen van Champ et al (2024) over ADHD. In dit artikel presenteren de onderzoekers een nieuwe theorie, waarbij ze ADHD door de lens van de zelfdeterminatietheorie bekijken. Deze invalshoek doet meer recht aan de variëteit die er bestaat in hoe mensen met ADHD functioneren. De theorie geeft nieuwe aanknopingspunten voor hoe mensen met ADHD kunnen floreren en ze optimaal kunnen functioneren.

Controlling afvalrace. Stel je voor dat je een middelbare scholier bent, die in een saaie les zit. De les is saai voor hem omdat de docent allemaal simpele dingen aan het uitleggen is over een onderwerp dat de leerling interessant vindt en waar hij veel kennis over heeft.

Herken je dat? Dat is de vraag die Marlies stelde aan Johan, vlak nadat ze hem negatieve feedback had gegeven. Johan was net begonnen in een nieuwe rol, waar hij plezier in had en waarvan hij dacht dat het lekker liep. Marlies had echter gehoord en gemerkt dat Johan een paar dingen niet goed aanpakte. Herkende Johan dat?

Wie luistert er naar de luisteraar? Vinokur et al (2024) publiceerden een onderzoek waaruit blijkt dat luisteraars wellicht zelf lijden onder het luisteren. Het onderzoek is vrij klein en is gedaan onder 106 leraren. De indruk ontstaat dat dat luisteren kan leiden tot burn-out.

De prijs van luisteren. Deze bijdrage ging over de kracht van luisteren. Maar de onderzoekers Vinokur et al (2024) vermoedden dat er een keerzijde zit aan luisteren. Ze onderzochten of dat inderdaad het geval was onder 106 leraren.

De kracht van luisteren. De onderzoekers Vinokur et al (2024) geven in dit onderzoek een samenvatting van die kracht van luisteren. Echt luisteren naar iemand anders draait om drie aspecten: aandacht, begrip en positieve intentie. Goede luisteraars tonen aandacht, proberen de boodschap van de spreker te begrijpen en hebben een welwillende houding tegenover de spreker.

Daar word je hard van. Laatst opperde iemand de volgende overweging: ‘Omdat in de werkwereld zoveel wordt gestuurd op gecontroleerde motivatie, moeten we misschien onze kinderen daar van jongst af aan al aan laten wennen door ze gecontroleerd op te voeden en onderwijs te geven’.

Opvoeding: ondersteun de autonomie én voorkom psychologische controle. De zelfdeterminatietheorie laat zien dat er sprake is van een duaal proces van psychologische basisbehoeften-ondersteuning en -frustratie. Dat wil zeggen dat wat je niet doet even relevant is als wat je wel doet in de omgang met anderen. In een meta-analyse hebben Bradshaw et al vijf hypothesen onderzocht en gekeken of de duale procesbenadering ook opgaat in de opvoeding. Hebben kinderen baat bij autonomie-ondersteuning én tegelijkertijd baat bij de afwezigheid van psychologische controle?

Negeren is erger dan incidenteel boos worden. In deze bijdrage beschreef ik de uitkomsten van onderzoek van Huyghebaert-Zouaghi et al (2024). Dat onderzoek bestudeerde hoe medewerkers hun leidinggevende ervaren en wat de gevolgen van die ervaring zijn voor hun werkmotivatie, betrokkenheid en welbevinden.