Voorkomen van oorlogsmisdaden. Elk jaar herdenken we op 4 mei de oorlogsslachtoffers en de vraag komt al snel op: hoe is het mogelijk dat mensen zo wreed kunnen zijn om anderen te vergassen, vermoorden, martelen. Zou iedereen die in oorlogssituaties zit kunnen overgegaan tot gruweldaden? Kunnen jij en ik ook komen tot wreed en gewelddadig gedrag? Vaak wordt in de beantwoording van de vraag waarom mensen komen tot oorlogsmisdaden verwezen naar de Milgram experimenten en de Zimbardo experimenten.

Reageer alert op agentische betrokkenheid. Leerlingen kunnen op verschillende manieren betrokken zijn bij de les. Zo kunnen ze emotioneel, gedragsmatig en cognitief betrokken zijn. Maar uit onderzoek van Reeve et al is gebleken dat er een vierde vorm van betrokkenheid een betere voorspeller is van academische progressie dan emotionele (en wellicht ook van cognitieve) betrokkenheid (zie ook hier).

Pesten neemt af door autonomie-ondersteunend lesgeven. Cheon et al (2022) rapporteren in dit artikel hun onderzoeksresultaten naar pesten en klassenklimaat. Het blijkt dat autonomie-ondersteunend lesgeven het klassenklimaat verbetert en daarmee anti-sociaal gedrag vermindert.

Aandacht doet ertoe. In het artikel van Keller et al (2020) wordt uitgelegd hoe het organiseren van de aandacht van leerlingen tijden de les gerelateerd is aan hun leerproces. De onderzoekers maken onderscheid tussen vier soorten aandacht, die zich van elkaar onderscheiden op twee dimensies. Docenten en trainers kunnen rekening houden met het bestaan van deze soorten en kunnen de focus van leerlingen en studenten zodanig proberen te sturen dat het leerproces wordt ondersteund.

Hoe scholen zijn en hoe ze kunnen worden is het thema van een hoofdstuk van Johnmarshall Reeve et al in het nieuw verschenen Handbook of Self-determination Theory. In deze bijdrage vat ik de hoofdboodschap van dit hoofdstuk samen.

Hoe word je mild voor jezelf? Mild zijn voor jezelf betekent dat je jezelf accepteert en vriendelijk en begripvol bent tegenover je eigen fouten, tekortkomingen en onvolkomenheden. Het is opvallend hoe vaak deelnemers in onze sessies en trainingen zeggen dat ze willen leren om milder te worden voor zichzelf. Waarom zou je dat willen leren en hoe kun je het voor elkaar krijgen?

“Helpen” is niet altijd de oplossing. Vaak proberen mensen situaties op te lossen door te helpen, terwijl deze hulp niet passend is. Leidinggevenden, collega’s, docenten en ouders lijken vaak te denken dat ze anderen moeten helpen, terwijl dat niet altijd de juiste aanpak is. Er zijn situaties waarin we andere acties moeten ondernemen om vooruitgang te boeken. In deze bijdrage bespreken we enkele situaties waarin we ervoor pleiten om niet te helpen.

Onverschillig leiderschap werkt het slechtst. Huyghebaert-Zouaghi et al (2022) deden een onderzoek naar de samenhang tussen leiderschapsgedrag, psychologische basisbehoeften van medewerkers en motivatie van medewerkers. Ze keken specifiek naar hoe de combinatie van de vervulling, frustratie en niet-vervulling van de psychologische basisbehoeften van medewerkers tezamen verschillende behoeften- en motivatieprofielen van medewerkers vormen. Zo kwamen ze er in het onderzoek achter dat er zes verschillende profielen van medewerkers te onderscheiden zijn, die stabiel zijn in de tijd. Dit onderzoek is een van de eerste in zijn soort, en geven aanleiding tot nader onderzoek naar onder andere de effecten van een onverschillige leiderschapsstijl.

Frustrerend, vervullend en onverschillig leiderschap, dat zijn de drie verschillende interpersoonlijke gedragingen van leidinggevenden die Huyghebaert-Zouaghi et al (2022) onderscheiden. De eerste twee zijn al vaak beschreven, maar de derde is een relatief nieuwe categorie binnen de zelfdeterminatietheorie.