Progressie via reablement, is dat haalbaar? Uit meta-analyses en systematische reviews komt een hoopgevend, maar gemengd beeld tevoorschijn van de mogelijke effectiviteit van reablement.

Wat is Reablement?

Reablement is een zorg- en ondersteuningsbenadering die is ontworpen om oudere volwassenen te helpen bij het behouden en herstellen van hun functionele capaciteiten, zodat ze zo zelfstandig mogelijk kunnen leven. Het onderliggende principe is dat mensen, ook wanneer ze gezondheidsproblemen hebben, in staat zijn om hun vaardigheden en onafhankelijkheid (deels) terug te winnen.

Activerend

Bij reablement staat de persoon centraal en wordt geen passieve zorg gegeven, maar wordt de persoon geactiveerd. Na een grondige evaluatie van de individuele behoeften en doelen van de persoon, volgt een op maat gemaakt plan om die doelen te bereiken. Reablement-interventies worden vaak uitgevoerd door een multidisciplinair team van zorgverleners, waaronder fysiotherapeuten, ergotherapeuten, verpleegkundigen en maatschappelijk werkers. Deze professionals werken samen om de persoon te ondersteunen bij het ontwikkelen van de vaardigheden en het zelfvertrouwen die nodig zijn om alledaagse activiteiten zelfstandig uit te voeren.

Reablement-interventie

Een reablement-interventie kan er bijvoorbeeld op gericht zijn om de zelfstandigheid van een oudere persoon bij uitvoeren van dagelijkse activiteiten te verbeteren, zoals zelfstandig kunnen aankleden of koken. Een professioneel zorgteam stelt in samenwerking met de persoon diens individuele doelen vast, plus specifieke stappen om deze doelen te bereiken. De persoon krijgt training en oefeningen om de vaardigheden en de fysieke capaciteit te verbeteren. Benodigde hulpmiddelen worden verstrekt en het de voortgang wordt regelmatig geevalueerd. Op basis daarvan kunnen doelen worden bijgesteld, oefeningen worden aangepast of nieuwe strategieen worden gekozen. De persoon is actief betrokken bij het zorgplan en houdt zelf ook de voortgang bij. Familieleden en mantelzorgers kunnen ook worden betrokken om ondersteuning te bieden en te leren hoe ze de persoon het beste kunnen helpen. Het doel is om de persoon te helpen zelfstandiger te worden en de kwaliteit van leven te verbeteren door hen in staat te stellen dagelijkse activiteiten uit te voeren die voor hen van belang zijn.

Doel

Het doel is om de persoon te helpen zelfstandiger te worden en de kwaliteit van leven te verbeteren door hen in staat te stellen dagelijkse activiteiten uit te voeren die voor hen van belang zijn. Door ouderen te helpen hun zelfstandigheid te behouden, probeert reablement de behoefte aan langdurige zorg en ziekenhuisopnames te verminderen, zodat er kostenbesparingen in de gezondheidszorg worden bereikt. Ook beoogt reablement te voorkomen dat de functionele capaciteiten van ouderen verder achteruitgaat, zodat ze langer thuis kunnen blijven wonen.

Onderzoek

Werkt reablement? De effecten op activiteiten van het dagelijks leven (Activities of Daily Living – ADL), de instrumentele activiteiten van het dagelijks leven (Instrumental Activities of Daily Living – IADL), de kwaliteit van leven, de ongeplande bezoeken aan de spoedeisende hulp en ziekenhuisopnames zijn in de onderzoeken bekeken. Uit onderzoek blijkt dat er sprake is van heterogeniteit. Dagelijkse activiteiten, zoals uit bed komen, je aankleden, koken en je kunnen verplaatsen, blijken inderdaad beter te verlopen na een reablement-interventie. Reablement helpt ouderen dus bij het behouden en herstellen van hun functionele onafhankelijkheid. Er wordt geen duidelijk effect op andere uitkomsten gevonden, dus op de kwaliteit van leven, de ziekenhuisopnames en ongeplande bezoeken aan de spoedeisende hulp.

Heterogeniteit

Reablement-programma’s hebben aantoonbaar positieve voordelen op het gebied van dagelijkse activiteiten. Er is grotere onduidelijkheid ten aanzien van het effect op kwaliteit van leven en zorggebruik, zoals ziekenhuisopnames en spoedeisende hulpbezoeken. De onderzoeksresultaten wijzen op heterogeniteit; dus is het belangrijk om te onderzoeken voor wie en in welke context reablement positieve effecten oplevert.

Progressie via reablement

Reablement kan een rol spelen bij het ondersteunen van ouderen om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven leven en een zo goed mogelijke kwaliteit van leven te behouden. Het bevordert herstel van vaardigheden en een grotere onafhankelijkheid voor ouderen. Progressie boeken via reablement is waarschijnlijk zowel voor de oudere persoon zelf als voor de samenleving een veelbelovende strategie.