Hoe kun je de les interessant maken voor de leerlingen? In het pas verschenen boek Supporting student’s motivation van Reeve et al geeft hij een aantal, op onderzoek gebaseerde, tips. Autonomie en interesse zijn nauw met elkaar verbonden. Wanneer leerlingen zich autonoom voelen zijn ze ook meer geïnteresseerd in wat ze doen, en dat effect treedt op ongeacht de initiële interesse die de leerling had voor het onderwerp van de les. Dus wil je dat leerlingen geïnteresseerder kunnen worden in de les, ondersteun ze dan in hun autonomiebehoefte. Wanneer de psychologische basisbehoeften van leerlingen worden vervuld wordt interesse in de activiteit mogelijk. Hoe kun je dit concreet doen?

Ik hoor je zeggen dat…. Die zin wordt door veel mensen gebruikt en de intentie daarbij is vaak goed. Men probeert aan te sluiten bij wat de ander vindt en denkt en voelt. Toch kleven er nadelen aan deze zin.

Oprecht aansluiten, dat is in de meeste gesprekssituaties het eerste wat progressiegerichte professionals doen in reactie op hun gesprekspartner. Het aansluiten heeft de functie om tot samenwerking te komen in het gesprek en werkt omdat het een proces van reciprociteit op gang brengt. Oprecht aansluiten betekent dat je in het gesprek laat merken dat je het perspectief van de ander erkent. Dat kun je doen door samen te vatten wat de ander zei, waarbij je diens kernwoorden bewaard. Of je sluit op procesniveau aan, bijvoorbeeld door korte reacties te geven: ‘Ah, dus dat is de situatie’ of ‘Natuurlijk kan ik je helpen’. Oprecht aansluiten is niet hetzelfde als het eens zijn met de ander, maar het betekent wel: ‘Als ik door jouw ogen naar de situatie kijk dan zou ik zien wat jij ziet, want dan had ik jouw ogen’. Oprecht aansluiten is niet in elke situatie het eerste wat je doet. Wanneer er acuut gevaar dreigt werkt het beter om direct een instructie te geven. Als het gevaar geweken is kun je wel weer als eerste aansluiten bij de reactie van de ander. En als je geen mandaat hebt, werkt het ook beter om het aansluiten over te slaan. Wanneer een rechter zijn oordeel uitspreekt en je om een reactie vraagt is aansluiten niet gepast, en geef je beter direct je reactie. Meer lezen:

mijn perspectief nemen

progressiegericht erkennen en samenvatten

jouw perspectief nemen

precies mijn perspectief

Wat kun je doen bij herhaald ongewenst gedrag van een medewerker? Wanneer een medewerker iets doet dat niet de bedoeling is, of iets nalaat wat wel de bedoeling is, gaan progressiegerichte leidinggevenden in eerste instantie sturen.

Hebben probleemjongeren een harde aanpak nodig? Is een strakke hand, straffen en onder druk zetten nodig bij risicoleerlingen? Immers, deze jongeren lopen het risico om vroegtijdig de school te verlaten en hun gedrag is vaak grensoverschrijdend. Docenten kunnen hen ervaren als tamelijk onhandelbaar. Daardoor kunnen zij denken dat de risicojongeren hard aangepakt moeten worden en een schop onder hun kont nodig hebben. Nieuw onderzoek van Gueta et al (2021) laat zien dat deze intuïtieve reactie om risicoleerlingen hard aan te pakken niet werkt. Authenticiteit van risicoleerlingen blijkt hun risico op schooluitval namelijk te verlagen.

Hoe kun je de kans op het boeken van progressie na een time-out vergroten? Wanneer mensen ruzie met elkaar hebben of er dreigt iets mis te gaan tussen hen kan het nuttig zijn om een time-out te nemen. Hoe je die time-out-tijd benut bepaalt hoe het verder gaat na afloop ervan.

Vriendelijkheid is niet alleen prettig, het is ook functioneel. Een authentieke progressiegerichte mentale staat is er een van vriendelijkheid ten opzichte van anderen en ten opzichte van jezelf. Maar wat als je iemand helemaal niet aardig vindt of misschien zelfs een hekel aan iemand hebt? Kun je dan authentiek vriendelijk zijn?

Als je iets van iemand verwacht kun je de neiging krijgen om je boodschap te gaan verkopen in een poging om de ander te overtuigen. Maar dat is een risicovolle strategie. In progressiegerichte gesprekken verkoop je niets. Je komt van verkopen naar informeren.

Leer je van je fouten? Wanneer iemand hoort ‘je hebt het fout!’ blijkt het juist moeilijk te zijn om te leren. Hier kun je meer lezen over waarom we vaak niet leren naar aanleiding van onze fouten. Fishbach beschrijft in haar boek vier dingen die we kunnen doen om toch te leren naar aanleiding van fouten.

Sociale projectie is de menselijke neiging om hun eigen gedachten, voorkeuren en gedragingen te projecteren op anderen. Wanneer mensen met elkaar in gesprek zijn speelt sociale projectie vaak ongemerkt een rol. Mensen overschatten de overeenkomst tussen henzelf en anderen, die in vergelijkbare situaties zitten of vergelijkbare beslissingen moeten nemen als zijzelf. In bepaalde progressiegerichte gesprekken (zoals in ‘helpgesprekken‘) proberen we onze eigen gedachten, voorkeuren en gedragingen bewust buiten de interactie houden. Een van de redenen waarom dat in het begin onnatuurlijk voelt is vanwege sociale projectiemechanismen.