We worden niet wijzer van tegenslag

We worden niet wijzer van tegenslag, wijst een longitudinaal onderzoek van Dorfman et al uit. Een volkswijsheid zegt dat tegenslag in het leven je sterker maakt en onze wijsheid erdoor groeit. Wat je niet kapot maakt, maakt je sterker. Dorfman et al vroegen zich af of wijsheid inderdaad toeneemt na het overwinnen van tegenslag.

Zelfdistantiering

Wanneer mensen een stapje terug doen en reflecteren op hun tegenslag vanaf een afstandje (zelfdistantiering) dan gaat dit gepaard met minder stress, minder negatieve emoties en effectievere gedachten over hoe om te gaan met de uitdagende omstandigheden. Wanneer mensen echter zichzelf centraal stellen en reflecteren op de details van de situatie, hoe ze zich voelden, op hun eigen perspectief op de situatie (het naar de situatie kijken door je eigen ogen), dan is dit geassocieerd met rechtlijniger denken, negatieve emoties, stress en depressieve symptomen. Zouden mensen die aan zelfdistantiering doen wijzer worden na tegenslag en mensen die focussen op zichzelf juist minder wijs worden na tegenslag?

Onderzoek

In het onderzoek van Dorfman et al bestudeerden zij hoe 461 respondenten gedurende een jaar, elke 2,5 maand reflecteerden op een situatie van tegenslag die zij recentelijk hadden meegemaakt. Er werd onderscheid gemaakt tussen verschillende typen tegenslagen, zoals sociale conflicten, gezondheid, dagelijks gedoe, tegenslag op het werk, trauma. Ook werd gekeken hoe wijs de respondenten redeneerden over hun tegenslag en in hoeverre ze zelfdistantiering toepasten in hun reflecties.

Geen groei in wijsheid na tegenslag

Respondenten die ten aanzien van een tegenslag minder aan zelfdistantiering deden dan het niveau van wijs redeneren dat ‘bij ze hoorde’ (gemiddelde over het jaar) lieten een afname in wijs redeneren zien. Respondenten die ten aanzien van tegenslag meer aan zelfdistantiering deden dan ‘bij ze hoorde (gemiddelde over een jaar) behielden hun niveau van wijs redeneren. Respondenten die in het algemeen meer aan zelfdistantiering deden bleken niet wijzer te gaan redeneren gedurende het jaar dan mensen die in het algemeen minder aan zelfdistantiering deden. Kortom; na tegenslag was er geen groei in wijsheid.

Zelfdistantiering als tegenmaatregel tegen wijsheidsverval

In plaats van automatisch wijzer te worden na tegenslag, wijst dit onderzoek erop dat zelfdistantiering helpt als tegenmaatregel tegen wijsheidsverval. Mensen worden niet wijzer van tegenslag. Ze kunnen wel stagnatie en afname in wijs redeneren voorkomen door aan zelfdistantiering te doen.

We worden niet wijzer van tegenslag

Tegenslag verwerken en ermee dealen leidt niet automatisch tot een groei in wijsheid. Wijsheid groeit niet met de jaren als mensen tegenslagen proberen te hanteren. Maar het maakt wel uit op welke manier we reflecteren op tegenslag. Wanneer we nadenken over de gebeurtenis vanuit een focus op onszelf (dus wanneer we nadenken over onszelf, onszelf centraal stellen, nadenken over onze eigen gevoelens, ons eigen perspectief) dan is dit geassocieerd met een afname in wijs redeneren. Maar als we op een zelfdistanierende manier nadenken over de tegenslag, dan kunnen we voorkomen dat we stagneren en onze bestaande wijsheid behouden. Hoewel verschillende typen tegenslag ook verschillende effecten hebben op wijs redeneren, lijkt het erop dat geen enkel type tegenslag voordelig is voor de ontwikkeling van wijsheid.