Hoe zou die ander de situatie zien en ervaren? Als ik in diens schoenen zou staan, hoe zou ik de situatie dan zien? Jouw perspectief nemen. Er is een grote hoeveelheid onderzoek die de voordelen aantoont van het nemen van andermans perspectief. In dit artikel vat ik samen welke voordelen dat zijn. En in dit artikel ga ik in op de effecten op degene wiens perspectief wordt erkend en begrepen. En in dit artikel vat ik samen hoe we in progressiegerichte gespreksvoering omgaan met het perspectief van de ander en dat van onszelf.

Jouw perspectief nemen

Het perspectief van iemand anders nemen behelst het actief in overweging nemen van een bepaalde situatie vanuit het gezichtspunt van de ander. De persoon probeert de wereld te bekijken door de ogen van de ander. Hij probeert de gedachten, gevoelens, hoop, angsten et cetera van de ander oprecht te begrijpen. Stel dat ik jou zou zijn, hoe zou ik de situatie dan zien?

Compassie & sociale interactie

Uit onderzoek blijkt dat wanneer iemand het perspectief van iemand anders neemt en oprecht probeert de situatie te bekijken door de ogen van de andere persoon, dit een positief effect heeft op compassie van de perspectiefnemer. Je vindt die persoon aardiger, je hebt compassie en je bent meer bereid die ander te gaan helpen. Een tweede voordeel is dat sociale interacties soepeler verlopen. De interactie verloopt gecoördineerder en effectiever.

Stereotypering en vooroordelen

Ook blijkt dat de voordelen niet alleen betrekking hebben op dat ene individu met wie je praat, maar naar de hele groep waartoe die persoon behoort. Perspectief nemen verlaagt vooroordelen ten opzichte van de hele groep en stereotypering neemt af.

Affectieve mechanismen

Deze positieve effecten ontstaan door affectieve en cognitieve mechanismen. Het affectieve mechanisme werkt zo dat omdat je de ander aardiger gaat vinden, je ook meer empathie krijgt voor de ander. Empathie wordt dan gedefinieerd als een op de ander gerichte affectieve respons die correspondeert met de omstandigheden waarin die andere persoon zich probeert te handhaven. Bijvoorbeeld: als de ander in gevaar is en je neemt zijn perspectief, dan gaat dat gepaard met sympathie en compassie van jou voor hem en ook met verdriet en ongerustheid voor de ander. Dit vertaalt zich in gedrag dat gericht is op de ander helpen.

Cognitieve mechanismen

De cognitieve mechanismen die gepaard gaan met perspectief nemen werken ook krachtig. Het blijkt dat in het hoofd van de perspectiefnemer zijn eigen perspectief en dat van de ander samengevoegd worden. Daarnaast breidt het idee van Zelf uit, de ander wordt een beetje deel van jezelf. De scheidslijn tussen jou en de ander wordt vager. Je gevoel dat jullie een gedeelde identiteit hebben neemt toe. Mentale representaties van jezelf en de ander beginnen steeds meer overlap te vertonen en gelijke elementen te bevatten.

Perspectief krijgen

Mensen blijken overigens helemaal niet zo goed te zijn in het nemen van andermans perspectief. In 25 experimenten bleek dat het perspectief van een ander proberen te begrijpen op grond van bijvoorbeeld zijn gezichtsuitdrukking of je eigen kennis van hoe die persoon is, niet leidde tot een accuraat begrip bij de perspectiefnemer. Een betere benadering is perspectief verkrijgen door te onderzoeken. In dit artikel schrijf ik daarover.