Controlling afvalrace. Stel je voor dat je een middelbare scholier bent, die in een saaie les zit. De les is saai voor hem omdat de docent allemaal simpele dingen aan het uitleggen is over een onderwerp dat de leerling interessant vindt en waar hij veel kennis over heeft.

 
Trainingen Progressiegericht Werken
 

Afvalrace

Aan het einde van de les zegt de docent: ‘Ga allemaal staan! Ik stel een vraag en als je denkt dat je het antwoord weet blijf je staan en anders ga je zitten.’ De docent stelt de eerste vraag. Het is een heel basale vraag. De middelbare scholier blijft staan en geeft in zijn hoofd antwoord op een complexere vraag dan de docent stelde. De docent geeft hem de beurt. Hij geeft zijn antwoord, maar het is niet het antwoord op de basale vraag dat de docent wil horen. Dus is het fout en moet hij als eerste gaan zitten. Hij is als eerste afgevallen. De klas joelt.

De volgende vragen

Gedemotiveerd zit de middelbare scholier op zijn stoel, terwijl alle andere leerlingen staan. De docent gaat door met vragen stellen. Vragen waar hij het antwoord op weet. Maar hij mag niet meer meedoen. Na wat een eeuwigheid lijkt te duren is de docent eindelijk klaar met de vragen. De klas applaudisseert voor de leerling die het langst is blijven staan.

Ranking

De docent heeft goed in de gaten gehouden wie de juiste antwoorden wist, wie als eerste moest gaan zitten, wie daarna en wie het langste kon blijven staan. Hij schrijft die ranking op in zijn aantekeningen en maakt een mentale notitie van hoe goed of slecht zijn leerlingen zijn. Hmm, de middelbare scholier valt toch wel door de mand hoor. De docent had zo’n hoge pet van hem op, maar hij wist het antwoord op de simpelste vraag niet te geven.

 
Trainingen Progressiegericht Werken
 

Controlling afvalrace

Wat de docent een erg informatieve en speelse afronding van de les vond, vond de middelbare scholier het een controlling afvalrace. Een afvalrace die geen enkel recht deed aan zijn kennis en motivatie voor het onderwerp. Het onderwerp dat hij interessant vond, maar dat nu een nare bijsmaak voor hem heeft gekregen. Hij is verontwaardigd en boos op de docent. En gaat balend naar huis. Hij maakt zich zorgen dat de docent nu minder goed over hem denkt.

Competitiestoplicht

De docent is erin geslaagd om een geïnteresseerde leerling te demotiveren, competitie in de klas aan te jagen en de relatie met de middelbare scholier te verslechteren. Het klimaat in de klas is geschoven naar een statische mindsetcultuur en naar een cultuur van gecontroleerde motivatie. Hier kun je meer lezen over het competitie-stoplicht en hier kun je lezen over een effectiever leerklimaat. Hoe scholen zijn, en hoe scholen kunnen worden…

 
Trainingen Progressiegericht Werken