Beloning ondermijnt intrinsieke motivatie niet altijd. Uit Motivation Science en het Handboek Self-determination theory komt een genuanceerd beeld tevoorschijn wanneer beloningen de intrinsieke motivatie al dan niet ondermijnen.

Uit de zelfdeterminatieonderzoeken blijkt dat beloning voor het gedurende een bepaalde tijd bezig zijn met een taak (engagement contingent) de intrinsieke motivatie voor die activiteit verlaagt.

Klik hier om meer te lezen

Zorgt prestatiebeloning ervoor dat de productiviteit toeneemt en mensen harder gaan werken? Of zorgt prestatiebeloning ervoor dat de intrinsieke motivatie voor het werk afneemt en daarmee ook de kwaliteit en de productiviteit? Wat voor effect heeft een controlerende omgeving op de intrinsieke motivatie? Wat voor effect heeft een omgeving van vertrouwen op de intrinsieke motivatie? Deze vragen zijn voornamelijk in het psychologisch domein onderzocht. Gedragseconomen hebben ook heel interessante onderzoeken gedaan, die vanuit een andere invalshoek onze kennis hieromtrent verdiepen en verbreden. In hoofdstuk 5 van het Oxford Handbook of Work Engagement, Motivation and Self determination theory staat een overzicht van de huidige kennis die erover beschikbaar is.
Intrinsieke en extrinsieke motivatie blijken geen aanvullende vormen van motivatie, maar beïnvloeden elkaar op een voorspelbare manier. Het crowding-out effect en het crowding-in effect wordt dit genoemd. Het crowding-out effect is het effect dat intrinsieke motivatie voor een activiteit ondermijnd wordt door extrinsieke beloningen of straffen en door bepaalde vormen van controle.
Het crowding-out effect kan worden uitgelegd met behulp van de locus of causality theorie. Deze theorie stelt de vraag centraal welke attributie iemand geeft aan zijn eigen gedrag. Atrribueert iemand zijn eigen gedrag aan externe factoren, dan is er sprake van een externe locus of causality. Prestatiebeloning voelt als ware je poppetje aan een touwtje. Je voelt je gecontroleerd via het geld dat je krijgt voor je prestaties. Attribueert iemand zijn eigen gedrag aan interne factoren, dan is er sprake van een interne locus of causality. Informatie over hoe je hebt gepresteerd waarbij je het gevoel hebt dat je ervan kunt leren en je eigen gedrag kunt reguleren leidt tot een interne locus of controle en intrinsieke motivatie.
Het crowding out effect kan ook worden uitgelegd aan de hand van de doelframing theorie. Die theorie zegt dat alle gedrag doelgeoriënteerd is. Er zijn drie soorten doelframing. Het winframe zegt dat iemand iets doet voor eigen gewin. Het normatieve frame zegt dat iemand iets doet omdat hij prosociaal gedrag wil vertonen. Het hedonische frame zegt dat iemand iets doet omdat het goed is voor zijn welbevinden, hij het interessant en leuk vindt. Er is uiteindelijk 1 doelframe dat het meest prominent aanwezig is in de perceptie van de persoon. Als iemand een activiteit interessant en leuk vindt en vervolgens zijn de condities zo dat hij iets kan krijgen of winnen als hij de activiteit doet, dan verschuift zijn doelframe van hedonisch naar gewin.
Het crowding-out effect kan ook worden uitgelegd aan de hand van de informatie die de beloning aan de persoon geeft. De informatie die de persoon krijgt wanneer hij wordt betaald voor zijn prestaties is dat de activiteit in zichzelf niet leuk en interessant is en de persoon alleen bereid zal zijn de activiteit te doen wanneer er een beloning tegenover staat.
Het crowding-in effect is het effect dat de autonome motivatie wordt versterkt door de omgevingscondities.
Welke condities leiden tot crowding-in? Lees hier verder
Welke condities leiden tot crowding-out? Lees hier verder
Bron: Hoofdstuk 5 in The Oxford Handbook of Work Engagement, Motivation and Self determination theory.

Daar word je hard van. Laatst opperde iemand de volgende overweging: ‘Omdat in de werkwereld zoveel wordt gestuurd op gecontroleerde motivatie, moeten we misschien onze kinderen daar van jongst af aan al aan laten wennen door ze gecontroleerd op te voeden en onderwijs te geven’.

Hoe wekken we onbedoeld gecontroleerde motivatie op? Dat was een vraag die een MT zich stelde naar aanleiding van een sessie over progressiegericht leidinggeven. De MT-leden hadden de intentie om zodanig leiding te geven dat medewerkers met een hoge kwaliteit van motivatie aan het werk konden zijn. Maar ze realiseerden zich dat ze onbedoeld soms die hoge kwaliteit van motivatie onmogelijk maakten door hun eigen aanpak.

Marshmallow test is slechts een momentopname. Sperber et al hebben de beroemde Marshmallow test studie opnieuw uitgevoerd. De Masrhmallow test werd vaak gezien als een voorspeller voor wat iemand op volwassen leeftijd zal bereiken. In de Marshmallow test krijgen jonge kinderen de keuze tussen nu kiezen voor één Marshmallow of 15 minuten wachten en dan twee Marshmallows krijgen. Kinderen die zichzelf kunnen beheersen en 15 minuten wachtten, bleken op latere leeftijd meer te hebben bereikt in hun leven.

Rationales in termen van eigen belang. In David Yeager’s net verschenen boek 10-25 beschrijft hij hoe volwassen vaak als marketeers proberen om adolescenten te motiveren om te leren. Een leerling moet een wiskunde-opgave maken en docenten proberen de opgave leuker te maken door hem te linken aan een persoonlijke interesse. Als een leerling houdt van voetbal, dan wordt de wiskunde-opgave bijvoorbeeld toegespitst op de snelheid waarmee een bal op de goal keeper afkomt. Maar Yeager stelt: relevantie is niet besmettelijk. Voetballen is leuk, een wiskunde-opgave maken over voetbal is alleen leuk als je wiskunde leuk vindt.

Innovatief werkgedrag en autonomie. Papachristopoulos et al (2024) deden correlationeel onderzoek naar de rol van een causaliteitsoriëntatie en innovatief werkgedrag. Dit onderzoek kan het denken over hoe organisaties innovatief werkgedrag kunnen stimuleren voeden. Want als innovatie belangrijk is voor de organisatie, wat kunnen beleidsmakers dan het beste doen om innovatief werkgedrag te bewerkstelligen? Een systeem van bonussen en beoordelingen optuigen waarin innovatief werkgedrag wordt beloond? Of is er een eenvoudiger manier om innovatief werkgedrag mogelijk te maken?

Een symbiose van AT en SDT? Leroy pleit in dit artikel voor een symbiose tussen AT en SDT. Hij pleit ervoor om te denken in termen van paradoxale waarden in plaats van in termen van tegenovergestelde aannames en waarden. Ik vraag me af of deze invalshoek ons dichterbij wat waar is gaat helpen of dat we juist in drijfzand terecht gaan komen.

Kwaliteit van team motivatie. In dit artikel kun je lezen over een model dat Greniér et al (2023) introduceren om team motivatie te beschrijven en verklaren. De onderzoekers pogen het ‘waarom’ van motivatie van het team te verklaren. Net als binnen de zelfdeterminatietheorie de kwaliteit van motivatie van individuen uiteen valt in gecontroleerde en autonome motivatie-typen, beschrijven de onderzoekers dat deze motivatiekwaliteiten ook op team niveau aanwezig zijn.