Seven and a half lessons about the brain is de titel van het nieuwe boek van Lisa Feldman Barrett. Het is geschreven voor het grote publiek, in een prettige en vlotte schrijfstijl. Daarbij is de wetenschapster niet getrapt in de marketing valkuil, waarbij met superlatieven en ‘pakkende’ titels getracht wordt om de wetenschap te verkopen. Feldman Barrett verpest haar interessante en indrukwekkende wetenschappelijke kennisbijdrage niet met verkooptrucjes.

Verleiden. Die aanpak propageren mensen soms als een betere manier van beïnvloeden dan de aanpak waarbij je iemand onder druk zet of iets eist. De term verleiden, noch de aanpak die ermee bedoeld wordt, spreekt me aan.

Dames voor Darwin is een boek van Griet Vandermassen. In dit boek verkent de schrijfster het spanningsveld tussen het feminisme en de biologische wetenschappen, en dan vooral de evolutiepsychologie. Drie hoofdpunten die ik uit dit boek haal zijn een aanklacht tegen diverse stromingen van feminisme, een aanklacht tegen wetenschappelijke psychologie (met uitzondering van de evolutiepsychologie) en een uiteenzetting van evolutionair ontstane verschillen tussen mannen en vrouwen.

Zelfregulatie is het proces waarin mensen hun capaciteiten organiseren en managen met het oog op het bereiken van een gewenste toekomstige situatie. Dus ze sturen hun gedachten, hun emoties, hun gedrag en hun sociaal-contextuele omgeving. De zelfdeterminatietheorie geeft veel inzicht in het ‘waarom’ en ‘wat’ van zelfregulatie.

Klik hier om meer te lezen

In het indrukwekkend diepgaande boek Self determination theory, basic psychological needs in motivation, development and wellness, staan onder andere de volgende reflecties over autonoom functioneren en het zelf.

Klik hier om meer te lezen

Laatst vertelde iemand me dat hij last had van jaloezie. Ik weet weinig van dit onderwerp, dus reden voor mij om er eens in te duiken. Iedereen die relaties heeft met andere mensen maakt in zijn leven wel eens mee dat hij jaloers is. Het voordeel van jaloezie is dat deze gevoelens een trigger zijn om de belangrijke relatie te proberen te beschermen en behouden.

Klik hier om meer te lezen

Vervullen van psychologische basisbehoeften is voor ieder mens van belang. Mensen zijn van nature proactief: ze willen hun eigen levensomstandigheden vormgeven en zo goed mogelijk maken. Ze streven er naar om steeds coherenter te leven. Om hun interesses, voorkeuren en waarden te integreren. Om ervoor te zorgen dat de manier waarop ze leven in harmonie is met hun interesses, voorkeuren en waarden. En om in harmonie te leven met hun omgeving. Hoewel mensen deze natuurlijke neiging hebben, is het niet zo dat dit ook automatisch lukt. Het is geen automatisme dat mensen deze coherente en geïntegreerde manier van functioneren bereiken. Daarvoor is het een voorwaarde dat de drie psychologische basisbehoeften van mensen vervuld worden.Klik hier om meer te lezen

Autonoom functioneren op het werk (en in je leven) is nastrevenswaardig. Zo nu en dan reflecteren op je motivatiekwaliteit is daarom nuttig voor mensen. Dit artikel helpt met een reflectie op je motivatiekwaliteit.

Klik hier om meer te lezen

Autonoom functioneren is in de zelfdeterminatie theorie niet hetzelfde als onafhankelijk en alleen functioneren. Autonoom functioneren betekent dat je dingen doet vanuit eigen vrije wil en dat je helemaal staat achter wat je doet. Je kunt er bijvoorbeeld helemaal achter staan dat je hulp en ondersteuning vraagt aan een collega of vriend. Je bent dan autonoom gemotiveerd en functioneert autonoom.
Als mensen veilig zijn gehecht, dan hebben ze vertrouwen dat belangrijke anderen er voor hen zullen zijn wanneer ze hen nodig hebben. De belangrijke ander is er voor de persoon, geeft aandacht en is ondersteunend als de persoon gestrest is en begrijpt de behoefte van de persoon om te exploreren, te groeien, persoonlijke doelen na te streven en autonoom te functioneren. Onveilige hechting kan zich op twee manieren uiten. Een vermijdende manier en een angstige manier.
Ronen en Mikulincer (2014) beschrijven de relatie tussen autonoom functioneren en een vermijdende stijl of angstige stijl van verbondenheid. De vermijdende verbondenheidsstijl uit zich in zoveel mogelijk onafhankelijk en zonder support van anderen willen functioneren. De angstige stijl uit zich in voortdurend bevestiging zoeken van anderen in de hoop dat je die bevestiging steeds weer krijgt. Als de bevestiging niet komt reageren mensen die angstig zijn gehecht heftig en ervaren ze het als afwijzing.
De persoon die een vermijdende verbondenheidsstijl heeft ontwikkeld functioneert voor de buitenwereld als heel autonoom persoon. Hij heeft genoeg aan zichzelf en functioneert onafhankelijk en zelfstandig en vraagt niet om hulp. Deze manier van autonoom functioneren is echter niet hetzelfde als autonoom functioneren vanuit volledige vrije wil. Er is namelijk sprake van een interne druk en spanning waardoor de persoon onafhankelijk wil functioneren. Daarmee komt die manier van zelfstandig en onafhankelijk functioneren eigenlijk voort uit een gecontroleerde motivatie (inwendige druk) en niet uit autonome motivatie.
De onafhankelijkheidsparadox is dan ook dat onafhankelijkheid het makkelijkst te realiseren valt, niet ten koste van intieme relaties, maar juist tegen de achtergrond van veilige relaties waar mensen voelen dat ze kunnen vertrouwen op belangrijke anderen en hulp krijgen wanneer ze die nodig hebben.

Herman Kolk heeft het in zijn boek “Vrije wil is geen illusie” over de innerlijke spraak. Hij beschrijft dat we ons gedrag aansturen door onszelf toe te spreken. Door de innerlijke spraak, vaak in de vorm van een dialoog in je hoofd, kunnen we het gedrag dat ontstaat sturing geven en tegelijkertijd interpreteren, zo schrijft Kolk. Hoe verloopt die innerlijke spraak bij iemand die een progressiegerichte mindset heeft? Op welke overtuigingen is die innerlijke spraak gebaseerd? Dit zijn een paar overtuigingen die ten grondslag liggen aan onze term “De progressiegerichte mindset”.
Overtuiging 1. Ik ben een gezond mens dat, net zoals anderen, soms kampt met flinke problemen
De eerste overtuiging die kenmerkend is voor een progressiegerichte mindset is de overtuiging dat je een geestelijk gezond mens bent, dat prima in staat is om de problemen des levens aan te kunnen. Als iemand met een progressiegerichte mindset een tegenvaller meemaakt of met een probleem geconfronteerd wordt, dan richt hij zijn aandacht op het omgaan met die tegenvaller of dat probleem, in plaats van op het zoeken naar de geestelijke ziekte waaraan hij wellicht lijdt nu hij dit probleem heeft. Zo houdt iemand met een progressiegerichte mindset de taal waarmee hij zijn situatie beschrijft gezond. Daarmee blijft hij zelf gezond. En gezonde mensen kunnen veel aan.
Overtuiging 2. Ik ben in principe zelfredzaam
 In het verlengde van de overtuiging dat je een gezond mens bent, ligt de overtuiging dat je veerkrachtig en zelfredzaam bent. In principe ben je heel goed in staat om ingrijpende levensgebeurtenissen goed te boven te komen. In principe kun je dat ook zelf.  Iemand met een progressiegerichte mindset gaat ervan uit dat hij niet afhankelijk is van experts om zijn problemen te verwerken en op te lossen. In plaats daarvan is hij ervan overtuigd dat veerkracht normaal is en ook voor hem geldt. Hoe lastig hij het ook heeft, hoe moeilijk het leven soms ook is. Mensen komen gewoonlijk zonder trauma’s en geestelijke beschadigingen door de meest moeilijke levenssituaties heen.
Overtuiging 3. Ik focus liever op wat werkt dan op het vinden van een label voor mijn probleem
Als er iets mis gaat, geloven mensen met een progressiegerichte mindset dat het belangrijker is om te focussen op wat werkt dan op het vinden van een label voor het probleem. Op het moment dat we onze aandacht richten op dat wat we willen bereiken en op dat wat goed werkt om progressie te boeken, dan zien we vaak al snel mogelijkheden en worden we optimistisch over ons vermogen om verbetering te bereiken. We bekijken onszelf dan door de bril van gezondheid. Als we ons focussen op het uiteenrafelen van de oorzaken van het probleem en op het diagnosticeren van ons probleem, dan zien we vaak meer en meer problemen en oorzaken en gaan we onszelf bekijken door de bril van ziekte. Dat wat aandacht krijgt groeit, is een uitspraak die hieraan raakt. Hoe meer aandacht we schenken aan het analyseren van onze symptomen en het zoeken van een label voor ons probleem, hoe meer symptomen en problemen we gaan zien en hoe zwaarder ons probleem wordt. Geven we aandacht aan onze gewenste situatie en aan wat voor ons werkt om daar stap voor stap te komen dan groeit ons inzicht in positieve verandering.
Dit waren de eerste drie overtuigingen die kenmerkend zijn voor de progressiegerichte mindset.
NOAM