Foto: Walter Schlundt Bodien

Meta-review van meta-analyses SDT is net verschenen en geschreven door Richard Ryan et al (2023). In hun meta-review namen de onderzoekers 60 meta-analyses mee, waarvan 58 gepubliceerd. Het grootste deel van deze artikelen is in de laatste 10 jaar verschenen. De review gaat in op het bewijs voor de zes minitheorieën binnen het theoretisch SDT-kader en op verschillende toepassingsgebieden.

 
Trainingen Progressiegericht Werken
 

CET

Cognitieve Evaluatie Theorie is de eerste minitheorie binnen SDT. De meta-analyses laten zien dat het hebben van keuzemogelijkheden geassocieerd is met sterkere intrinsieke motivatie, inspanning en het aangaan van uitdagingen. Daarnaast laten de meta-analyses zien dat normatieve (maar waarschijnlijk niet informerende) negatieve feedback geassocieerd is met verminderde intrinsieke motivatie en dat bepaalde beloningen (in het vooruitzicht gesteld, materieel, in het oog springend) intrinsieke motivatie kunnen ondermijnen. Intrinsieke motivatie is geassocieerd met verbeterde kwaliteit van prestaties, maar het inzetten van beloningen op een controlling manier ondermijnt deze associatie tussen intrinsieke motivatie en prestatiekwaliteit.

OIT

Organistische Integratie Theorie is de tweede minitheorie. De meta-analyses geven ondersteuning voor het bestaan van verschillende vormen vormen van motivatieregulatie die kunnen worden weergegeven in een continuüm. Verdere verheldering is nodig ten aanzien van de positie van geïntegreerde regulatie en intrinsieke motivatie op dat continuüm. De meta-analyses laten ook zien dat autonomie-ondersteuning en het vervullen van de psychologische basisbehoeften van mensen op voorspelbare manieren geassocieerd is met de kwaliteit van motivatie. Meer autonome vormen van motivatie zijn geassocieerd met betere prestaties en welbevinden en meer gecontroleerde vormen van motivatie en amotivatie zijn geassocieerd met slechtere uitkomsten. Mindfulness is positief geassocieerd met autonome motivatie. Autonome motivatie is ook positief geassocieerd met pro-socialiteit en gecontroleerde motivatie met anti-socialiteit.

 
Trainingen Progressiegericht Werken
 

COT

Causaliteits Orientatie Theorie is de derde minitheorie. Deze minitheorie heeft de hypothese dat er drie causaliteitsorientaties zijn, die op voorspelbare manieren zijn geassocieerd met de regulatiestijlen van mensen:

  1. is iemand autonoom georienteerd dan interpreteert hij de gebeurtenissen in zijn omgeving als informatief, heeft hij interesse in die gebeurtenissen en informatie en ervaart hij dat hij keuzemogelijkheden heeft ten aanzien van zijn reactie op die gebeurtenissen.
  2. is iemand gecontroleerd gemotiveerd dan interpreteert hij de gebeurtenissen in zijn omgeving als bronnen van druk (controle, beloningen, straffen, begrenzingen, oordelen van anderen).
  3. is iemand niet-persoonlijk georiënteerd dan ervaart hij geen controle en ziet hij gevaar en obstakels en ervaart hij angst ten aanzien van de gebeurtenissen in zijn omgeving.

Er is tot op heden slechts 1 meta-analyse die deze theorie heeft onderzocht. Die gaf ondersteuning voor de COT: autonome oriëntatie was positief geassocieerd met autonome vormen van motivatie en de gecontroleerde en niet-persoonlijke oriëntaties waren negatief geassocieerd met autonome regulatie en positief geassocieerd met gecontroleerde motivatie en amotivatie. Het induceren van autonome en gecontroleerde oriëntaties leidt inderdaad tot de voorspelde effecten.

 
Trainingen Progressiegericht Werken
 

BPNT

Basic Psychological Need Theory is de vierde minitheorie en die gaat over de universele psychologische basisbehoeften aan competentie, autonomie en verbondenheid. Deze theorie stelt dat het vervullen van deze basisbehoeften essentieel is voor welbevinden en de meta-analyses geven hier ondersteuning voor. De propositie dat frustratie van deze psychologische basisbehoeften geassocieerd is met onwelbevinden is nog niet via een meta-analyse onderzocht. De positieve associaties tussen behoeftenvervulling en welbevinden zijn niet cultuur-afhankelijk. Misschien is er een invloed van sekse, de betreffende steekproef en het betreffende meetinstrument. Meta-analyses in de werksetting laten zien dat autonomie-ondersteuning en behoeftenvervulling geassocieerd is met autonome motivatie en verbeterd functioneren.

GCT

Goal Content Theory is de vijfde minitheorie. Uit de meta-analyses blijkt dat intrinsieke aspiraties positief geassocieerd zijn met welbevinden en negatief geassocieerd zijn met onwelbevinden. Daarnaast blijkt dat extrinsieke aspiraties negatief geassocieerd zijn met welbevinden en positief geassocieerd zijn met onwelbevinden, hoewel het hebben van een doel nog altijd beter is dan het niet hebben van doelen. Er wordt geen effect gevonden van demografische kenmerken. De verklarende factor in deze relatie tussen intrinsieke doelen en welbevinden is de vervulling van psychologische basisbehoeften. Of de negatieve associatie tussen het nastreven van extrinsieke doelen en welbevinden inderdaad komt door de verminderde psychologische basisbehoeftenvervulling moet nog in een meta-analyse onderzocht worden.

RMT

Relationships Motivation Theory is de zesde minitheorie, die het meest recent is toegevoegd aan het theoretische SDT-raamwerk. Deze theorie gaat over nauwe sociale relaties, zoals vriendschappen en liefdesrelaties, en de rol die motivatie speelt in de kwaliteit van deze relaties. De theorie zoomt vooral in op wederzijdse autonomie-ondersteuning en de positieve associaties tussen autonomie-ondersteuning en verbondenheid. Er is nog geen meta-analyse beschikbaar ten aanzien van RMT.

Sterke ondersteuning

De meta-review geeft sterke ondersteuning voor de motivatie-taxonomie en de relatie tussen de kwaliteit van motivatie, psychologische basisbehoeften en welbevinden. De meta-review geeft ook inzicht in het empirisch bewijs van SDT in verschillende toepassingsgebieden, zoals in het onderwijs, in de opvoeding, op het werk en in de gezondheidszorg. Daarover in een volgende post meer. SDT is een van de pijlers van de progressiegerichte aanpak, zie ook hier en hier.

 
Trainingen Progressiegericht Werken