Meta-analyse achievement goal theory. Deze theorie gaat zowel over de doelstructuren in een context als over de persoonlijke doeloriëntaties van leerlingen. Doelstructuren gaan over de context, bijvoorbeeld hoe de docent praat over prestatiedoelen en leerdoelen en welk onderwijsklimaat er heerst in de klas. Persoonlijke doeloriëntaties gaan over welke doelen de student of leerling nastreeft in die context. Klopt het dat er een relatie is tussen die de doelstructuur en de persoonlijke doeloriëntatie van studenten? Bardach et al (2020) onderzochten via een meta-analyse de relatie tussen doelstructuren en persoonlijke doeloriëntaties.

Doeloriëntaties

In de achievement goal theory wordt onderscheid gemaakt tussen mastery goals (meesterschapsdoelen) en prestatiedoelen. Daarnaast wordt er onderscheid gemaakt tussen benaderdoelen en vermijddoelen. Iemand die een meesterschapsbenaderdoel nastreeft heeft voor ogen om zijn competenties te verbeteren. Iemand die een prestatiebenaderdoel heeft beoogt om beter te presteren dan anderen of zijn eigen kwaliteiten te demonstreren. Een student die een vermijddoel nastreeft wil niet afglijden of niet slechter presteren dan iemand anders.

Doelstructuren

De theorie stelt dat omgevingsfactoren beïnvloeden welk soort doeloriëntatie de student krijgt. Een doelstructuur is bijvoorbeeld de klas en de sfeer die er in de klas heerst ten aanzien van leren en presteren. Welke boodschappen geeft de docent aan de leerlingen, zowel in de manier waarop hij lesgeeft als in de communicatie over wat hij van de leerlingen verwacht? Het belangrijkste hierbij is de perceptie van de leerling/student over wat de docent verwacht en wat het klimaat op school is.

Doelstructuur en doelorientatie

Uit de meta-analyse blijkt dat leerlingen/studenten inderdaad geneigd zijn om doelen te na te streven die in lijn liggen met de doelstructuur die er heerst. Dus als er in de klas vooral nadruk ligt op competitie en beter presteren dan iemand anders, dan hebben leerlingen de neiging zelf ook prestatiedoelen na te gaan streven.

Meesterschapsbenaderdoelen

Uit de meta-analyse bleek dat er een sterke positieve relatie is tussen een leerdoelen (meesterschapsdoelen)klimaat in de klas en een meesterschapsbenaderdoelorientatie bij leerlingen/studenten. Dit is belangrijk omdat er sterke voordelen zijn aan een meesterschapsdoelorientatie: hogere kwaliteit van motivatie, positieve emoties rondom leren en school en positief gedrag van de leerling. Hoe kun je als docent een leerdoelenklimaat creëren in de klas?

Prestatiebenaderdoelen

Ook bleek uit de meta-analyse dat een klimaat in de klas waarin meesterschapsdoelen worden gestimuleerd, positief gecorreleerd is met prestatiebenaderdoelen bij leerlingen (en niet alleen met meesterschapdoelen). Leerlingen blijken dus zowel meesterschapsbenaderdoelen als prestatiebenaderdoelen na te streven in een klimaat waarin de docent meesterschapsdoelen centraal stelt. Dit ging nog sterker op voor jongere leerlingen (basisschool) dan voor oudere (bv universitair). Jonge kinderen lijken nog wat sterker te reageren met een prestatiedoeloriëntatie in een omgeving waarin meesterschapsdoelen worden aangereikt dan oudere studenten. Misschien is het op jongere leeftijd ingewikkelder om een focus op leren te kunnen onderscheiden van een focus op presteren. Een prestatiedoelenorientatie is niet per definitie slecht voor leerlingen, zie ook hier en hier.

Prestatievermijddoelen

Het sterkste verband werd gevonden tussen een klimaat in de klas waarin het vermijden van slechter presteren dan anderen centraal staat en de prestatievermijddoelen van leerlingen. Leerlingen blijken gevoelig voor prestatiegeoriënteerde signalen van docenten. Een docent die de cijfers van iedereen voorleest in de klas creëert bijvoorbeeld zo’n klimaat van prestatiedoelen en competitie en wakkert daarmee een niet effectieve prestatiedoeloriëntatie aan bij leerlingen: de prestatievermijdoeloriëntatie. Dit type doeloriëntatie werkt niet goed voor leerlingen, qua motivatie, emoties en gedrag zijn er negatieve effecten.

Meta-analyse achievement goal theory

Deze meta-analyse toont aan dat de doelen die docenten aanreiken en het klimaat dat ze creëren in de klas een sterk effect heeft op de doeloriëntatie van leerlingen. Misschien is dit wel de meest belangrijke ontdekking in deze meta-analyse: docenten doen er goed aan om een klassenklimaat waarin een focus ligt op het vermijden van slechte prestaties en cijfers te voorkomen.