Ergernis als progressiebron

Ergernis als progressiebron. In een van onze trainingssessies deze week vertelde een leidinggevende dat ze zich soms ergert aan een medewerker en dat ze dat niet goed vindt van zichzelf. We reflecteerden op het benutten van ergernis als progressiebron.

Ergernis

Deze leidinggevende ervoer haar ergernis als een negatieve emotie. De medewerker aan wie ze zich soms ergerde had de neiging om in MT-overleggen te reageren vanuit een ‘ja, maar’-houding. Daarnaast bracht ze vaak vooral haar eigen belang naar voren en richtte ze zich te weinig op wat goed is voor het grotere geheel van de organisatie. De leidinggevende ging er tegenwoordig al vanuit dat deze medewerker zou gaan ‘ja, maar’-en en zou reageren vanuit eigen belang. Als dat dan inderdaad weer gebeurde ergerde ze zich.

Reactie

De leidinggevende wist prima wat ze in die situaties het beste kon doen. Ze had ook goede ervaringen met progressiegericht aansluiten en vervolgens sturend reageren. Door op die manier te reageren liepen de MT-vergaderingen soepel en werden de onderwerpen behandeld die voor iedereen relevant waren. Maar, hoewel de leidinggevende adequaat reageerde was haar ergernis daarmee niet weg. En dat verwachtte ze wel van zichzelf.

Progressie

Het is echter geen doel op zich om steeds positieve emoties te ervaren. Veel leidinggevenden voeren gesprekken die ze vroeger lastig vonden, nu ze de progressiegerichte aanpak benutten als veel makkelijker en effectiever. En die toegenomen effectiviteit gaat ook regelmatig gepaard met een innerlijke glimlach, omdat ze precies weten wat ze aan het doen zijn. Maar positieve emoties zijn geen voorwaarde, noch een automatische resultante van situaties progressiegericht aanpakken. Het doel is progressie.

Functioneel

De ergernis die de leidinggevende voelt is een signaal dat ze iets waardevols te beschermen heeft: een vruchtbare vergadering waarin het over het grotere goed gaat ipv over individuele belangen. Juist doordat ze zich ergert kan ze alert en gedisciplineerd reageren. Door haar effectieve reactie gaat de vergadering weer over de juiste dingen. Ergernis benut als progressiebron.

Illusie van transparantie

Omdat de leidinggevende progressiegericht reageert (aansluiten, progressiegericht sturen) schakelt de medewerker mee en stopt zijn focus op zijn eigen belang. De leidinggevende hoeft dan ook niet bang te zijn dat haar ergernis zichtbaar is voor anderen of dat zij haar perspectief wel kunnen raden. Mensen zijn heel slecht in het inschatten wat een ander voelt en denkt. We kunnen geloven dat onze gevoelens en gedachten makkelijk te herkennen zijn, maar dat blijkt niet het geval te zijn.

Ergernis als progressiebron

Ergernis voelen is geen teken van een gebrek aan professionaliteit. Negatieve emoties zijn nuttig en het is belangrijk om ze te onderkennen en te kiezen wat je ermee wilt doen. Het leven hoeft geen voortdurende positieve ervaring te zijn. Als we dat verwachten en nastreven komen we bedrogen uit. Beter mikken we op het benutten van negatieve emoties als progressiebron.