Controlling uitingen
Controlling uitingen doen we soms zonder er erg in te hebben. Uitingen die gecontroleerde motivatie stimuleren houdt in dat we dingen zeggen en doen die niet zo goed werken voor de ander. Op deze site heb ik al veel geschreven over gecontroleerde motivatie en autonome motivatie. Ook staan er heel wat voorbeelden van gesprekstechnieken en interventies die bij je gesprekspartner de perceptie van autonomie, versus controle stimuleren. Hier is een lijstje met voorbeelden van uitingen die gecontroleerde motivatie oproepen.
Gecontroleerde motivatie
Gecontroleerde motivatie betekent dat de ander gaat doen wat je van hem eist omdat hij een beloning wil krijgen, een straf wil ontlopen of zich psychologisch onder druk gezet voelt door jou.
Controlling uitingen
De ander voelt zich door de uitingen onder druk staan en dat kan op allerlei, soms verrassende manieren, tot stand komen. Ook als je denkt iets positiefs te zeggen.
Beloning in het vooruitzicht stellen
- als je al huiswerk binnen een uur afmaakt krijg je een ijsje
- als jij tot je 18e niet rookt en drinkt, dan krijg je van mij autorijlessen
- als jij je omzettarget haalt, dan krijg je een bonus van 15% van je jaarsalaris
Straf in het vooruitzicht stellen
- als jij je huiswerk niet binnen een uur afmaakt, pak ik je telefoon voor de rest van de dag af
- als jij rookt of drinkt, krijg je huisarrest
- als jij je omzettarget niet haalt, dan krijg je een slechte beoordeling en dus geen salarisverhoging
Voorwaardelijke achting en liefde
- als jij zondag mee gaat naar de kerk, dan ben een goed jongetje/meisje
- als je je goed gedraagt in het restaurant, hou ik van je
- als je wilt dat ik trots op je ben, moet je hoge cijfers halen
Complimenten geven terwijl de persoon de activiteit niet interessant vindt of ervoor heeft gekozen
- je prestaties in dit project waren geweldig, je hebt aan mijn hoge verwachtingen voldaan
- goed zo, jij bent hier echt heel goed in, ik ben trots op je
Persoonsgerichte kritiek geven
- jij bakt er echt niks van, je bent toch niet zo intelligent als ik dacht dat je was
- je bent ook echt een hele trage werker he!
- hmmmm, presentaties geven is zeg maar niet echt jouw ding he?
Stellend opdrachten geven
- wees stil!
- stop met zeuren!
- als je nu niet stopt zet ik je op de gang!
- je moet nu snel aan het werk gaan!
- over een uur kom ik controleren of je je werk goed hebt gedaan
- je moet project X gaan leiden het komend jaar, omdat ik dat van je wil
- je moet die procedure gaan volgen omdat we dat nu eenmaal zo hebben besloten
Negeren of niet respecteren van negatieve gevoelens
- het maakt niet uit of je er zin in hebt of niet, gewoon doen!
- nou moet je niet zo miauwen, aan de slag jij!
- niks mee te maken wat jij ervan vindt, huppakee ga wat doen!
- en nu hou je op met jammeren en ga je je woordjes leren
- dacht jij dat ik alles wat ik moet doen leuk vind, we zijn hier niet om jou in de watten te leggen hoor
Geen goede reden geven waarom iemand iets moet doen
- jij kunt wel in de weerstand blijven zitten, maar je moet gewoon die procedure gaan volgen want dat wordt er nu eenmaal van jou verwacht
- tja, het is niet anders, je moet het nu eenmaal zo gaan doen of je het er nu mee eens bent of niet
- als je het niet eens bent met hoe we hier gaan werken, dan moet je maar ergens anders gaan werken, ik wil niet onaardig zijn hoor, maar het is slikken of stikken
- dat zijn nu eenmaal de regels
- nee, jij hebt je aan de procedure te houden
Geen keuzemogelijkheden bieden
- luister goed hoe je het project moet aanpakken, eerst stap a dan stap b en dan…..
- ik heb al besloten hoe je te werk moet gaan
- nee, je moet eerst je woordjes voor Engels leren voordat je met wiskunde verder mag gaan
Controlling uitingen
Controlling uitingen zijn dus niet alleen uitingen die op een norse of boze toon worden uitgesproken. Ook subtielere en zelfs positieve uitingen kunnen een controlling effect op de ander hebben. Pubers zijn hier extra gevoelig voor.
]