Er is een relatie tussen psychologische basisbehoeften en welbevinden. De psychologische basisbehoeften zijn de psychologische voedingsstoffen die een mens nodig heeft voor psychologische groei, integriteit en welbevinden.

Zelfconcept

Mensen zijn actieve, groei georiënteerde organismen, die van nature geneigd zijn om een zelfconcept te ontwikkelen, dus een geïntegreerd idee te ontwikkelen over wie ze zelf zijn. Ook zijn mensen van nature geneigd om te integreren in een grotere sociale context. Daarom zijn mensen van nature geneigd om zich te verdiepen in activiteiten die ze interessant vinden, om hun capaciteiten te gebruiken en om verbinding te zoeken met anderen en om hun ervaringen te integreren tot een relatieve eenheid (het zelf). Dit proces strekt zich uit over hun hele levensspanne en kan worden gezien als een manier om effectief te worden en zijn, verbonden en coherent te worden en zijn.

Psychologische basisbehoeften

Om deze natuurlijke groei te kunnen doorlopen, hebben mensen het nodig dat hun psychologische basisbehoeften worden vervuld. De psychologische basisbehoeften zijn de psychologische voedingsstoffen die het organisme nodig heeft voor psychologische groei, integriteit en welbevinden. De drie basisbehoeften zijn autonomie, verbondenheid en competentie. Menselijke organismen leggen dus een natuurlijk traject af naar vitaliteit, integratie en gezondheid en vervulling van de drie psychologische basisbehoeften zijn daarvoor nodig. Is er sprake van deprivatie of bedreiging dan wordt dit natuurlijke traject verstoord. De drie basisbehoeften zijn alle drie even belangrijk voor een ongestoord traject naar vitaliteit, integratie en gezondheid.

Welbevinden

Mensen zijn geneigd om doelen na te streven, relaties aan te gaan en zich in bepaalde domeinen te begeven, die het mogelijk maken dat hun psychologische basisbehoeften worden vervuld. De mate waarin zij erin slagen om dergelijke doelen, relaties en domeinen te vinden bepaalt in hoeverre zij positieve psychologische uitkomsten zullen ervaren.

Geen drives

De basisbehoeften zijn geen drives. Een drive is bijvoorbeeld dat mensen eten zoeken wanneer ze honger hebben. Mensen willen eten omdat ze anders uit balans raken. Maar de psychologische basisbehoeften zijn op groei georiënteerd, niet op het wegwerken van tekorten. Mensen hoeven niet te worden gepusht om in beweging te komen, om activiteiten te ondernemen die ze interessant vinden of om persoonlijke en interpersoonlijke coherentie na te streven. Dus mensen verdiepen zich niet in activiteiten om hun tekorten in de vervulling van psychologische basisbehoeften aan te vullen. Hun gedrag hoeft niet gericht te zijn op het vervullen van hun psychologische basisbehoeften. In plaats daarvan leidt het richten op een interessante activiteit of een belangrijk doel ertoe dat hun psychologische basisbehoeften worden bevredigd.

Tekort

Maar als mensen activiteiten ondernemen, en terwijl ze dit doen worden hun psychologische basisbehoeften niet vervuld, dan heeft dit negatieve consequenties voor wat ze bereiken en de kwaliteit van hun ervaring. In dat geval kunnen mensen er wel actief voor kiezen om een andere context op te zoeken, andere relaties aan te gaan, zodat hun psychologische basisbehoeften weer vervuld worden. Dat is dan vanuit een besef dat ze nu tekort komen en dat dit slecht voor hun psychologisch welbevinden is.

Je eigen leven

Wat kun je hiermee voor je eigen leven?

  1. realiseer je dat als je je richt op activiteiten die je interessant of belangrijk/waardevol vindt, het resultaat is dat je psychologische basisbehoeften worden vervuld en dat heeft een positief effect op je psychologisch welbevinden. Een actieve taakgerichte geest ervaart welbevinden.
  2. als je in een context functioneert waarin de vervulling van je psychologische basisbehoeften bedreigd wordt of niet plaats vindt, realiseer je dan dat je natuurlijke neiging is om compensatiemechanismen in werking te zetten. Bijvoorbeeld door te compartementaliseren, jezelf te distantiëren van je omgeving of je agressief te gaan gedragen of ander destructief gedrag te gaan vertonen. Het bewust opzoeken van andere contexten waarin je psychologische basisbehoeften wel weer kunnen worden vervuld is een betere weg naar psychologisch welbevinden.
  3. realiseer je dat de doelen die je kiest mede bepalend zijn voor in hoeverre je psychologische basisbehoeften worden vervuld. Doelen die je worden opgelegd door anderen of doelen die je nastreeft omdat je je onder druk gezet voelt (bijvoorbeeld het doel om er immer jeugdig uit te zien of het doel om rijker te worden dan je buurvrouw), hebben een negatief effect op de vervulling van je basisbehoeften en op je psychologisch welbevinden.

]