Deze post gaat over de leertechniek: verdiepende ondervraging. Het overzichtsartikel getiteld ‘Improving Student Achievement’ geeft informatie ten aanzien van de effectiviteit van de volgende leertechnieken:

  • Verdiepende ondervragingstechniek
  • Uitleg aan jezelf
  • Samenvattingen
  • Highlighting/onderstreping
  • Sleutelwoord ezelsbruggetjes
  • Mentale visualisaties
  • Herlezen
  • Oefentoetsen
  • Verspreid oefenen
  • Dakpansgewijs oefenen

In dit stukje vat ik de bevindingen samen ten aanzien van verdiepende ondervraging.

 

Wat is verdiepende ondervraging

Verdiepende ondervragen is een leertechniek die studenten activeert om een verklaring te geven voor een expliciet gegeven feit.

  • Waarom is dit logisch?
  • Waarom is dit waar?
  • Waarom is dit zo?
  • Waarom?
  • Waarom is dit feit waar in geval x en niet in geval y?

Het idee is dat verdiepende ondervraging effectief is omdat het de student helpt nieuwe kennis te integreren met reeds aanwezige kennis.

Wat werkt bij verdiepende ondervraging?

Uit de onderzoeken naar verdiepende ondervraging blijkt dat verdiepende ondervraging vooral werkt als:

  • Er expliciet of impliciet gereflecteerd wordt op de verschillen en overeenkomsten tussen gerelateerde entiteiten (waarom het feit waar is in de ene situatie maar niet in de andere situatie)
  • De verdieping is precies uitgewerkt
  • De reeds bestaande kennis van de student van hoog niveau is
  • De uitwerkingen door de student zelf gegenereerd worden, in plaats van gegeven worden door de docent

Wat blijkt uit onderzoek?

Deze techniek lijkt voor een brede leeftijdscategorie van studenten goede effecten te hebben, zo blijkt uit een aantal onderzoeken. Zowel als studenten het individueel doen als wanneer ze in groepjes met elkaar verdiepende ondervragingstechnieken benutten zijn die goede effecten te zien. Vooral het associatief geheugen blijkt erdoor versterkt te worden. Of verdiepende ondervraging ook helpt bij het verkrijgen van diepgaander begrip en het zelf kunnen reproduceren van feiten is niet zeker.

Al kennis

Verdiepende ondervraging werkt vooral goed wanneer de student al een behoorlijke kennis heeft van het betreffende onderwerp. Bij studenten die nog helemaal aan het begin staan met hun kennisverwerving biedt verdiepende ondervraging waarschijnlijk weinig meerwaarde. Dit heeft er wellicht mee te maken dat studenten met meer hoogwaardige kennis in staat zijn om beter kloppende verklaringen te produceren dan studenten die weinig van het onderwerp weten. Maar voorzichtigheid is geboden want er komt een gemengd beeld uit de diverse onderzoeken (er is geen eenduidig effect te zien van verdiepende ondervraging op de prestaties van de studenten en op hun testscores).

Directe effecten

De onderzoeken hebben vooral gekeken naar de directe effecten vlak na de verdiepende ondervraging. Slechts een paar onderzoeken hebben op langere termijn gekeken naar de effecten van verdiepende ondervraging en in die onderzoeken was er steeds ook sprake van een test direct na de verdiepende ondervraging. Dus dat maakt het lastig om iets te kunnen concluderen over het effect van verdiepende ondervraging op langere termijn.

De meeste onderzoeken waren laboratorium onderzoeken. Er was 1 onderzoek in de onderwijssetting. In dat onderzoek bleek dat leerlingen die de verdiepende ondervragingstechniek toepasten beter presteerden op de test dan leerlingen die dit niet deden.

Leertechniek: verdiepende ondervraging

Het voordeel van deze leertechniek is dat hij eenvoudig toe te passen is. Vooral wanneer het om eenvoudiger feiten gaat. Wanneer er complexere materie wordt behandeld waarbij het ‘waarom’ niet zo eenvoudig is, is de techniek moeilijker in te zetten.

Al met al krijgt deze leertechniek een bescheiden effectiviteitsscore. Dat komt vooral omdat er nog meer onderzoek nodig is om erachter te komen of deze leertechniek lange termijn effecten heeft, ook werkt voor studenten met weinig kennis en ook toepasbaar is bij complexe materie.

]