Het belang van weten hoe gezond je leeft

Het belang van weten hoe gezond je leeft. Welke rol speelt motivatie bij het voornemen om meer te bewegen én bij het echt gaan doen? En hoe belangrijk is je bewustzijn van je eigen gedrag daarbij? Dat onderzocht Kasten et al. Het zogenaamde I-change model gaat ervan uit dat motivatie een specifieke rol speelt in de relatie tussen pre-motivationele factoren en de intentie om fysiek actief te zijn en daadwerkelijke fysieke activiteit.

Kennis

Een pre-motivationele factor is bijvoorbeeld kennis. Welke kennis heeft de persoon over de effecten van fysieke activiteit op gezondheid? En wat is het begrip van de persoon van de feitelijke informatie over fysieke activiteit. Zo is een richtlijn om 150 minuten matige tot intensieve fysieke inspanning te leveren per week. Welke invloed heeft het al dan niet hebben van deze kennis op je motivatie om te bewegen en via die motivatie op je intentie om te bewegen en op daadwerkelijk bewegen?

Zelfbewustheid

De tweede pre-motivationele factor is zelfbewustheid. Hoe goed ben je je bewust van je eigen gezondheidsgedrag? Je kunt je eigen lichamelijke activiteit goed of minder goed inschatten en daardoor al dan niet bewust weten of je wel of niet voldoet aan de aanbevelingen. Welke invloed heeft het al dan niet zelfbewust zijn op je motivatie om te bewegen en via die motivatie op je intentie om te bewegen en op daadwerkelijk bewegen?

Risicoperceptie

De derde pre-motivationele factor is risicoperceptie. Denk je dat je vatbaar bent voor gezondheidsrisico’s als je te weinig beweegt? Hoe ernstig schat je die risico’s in? Welke invloed heeft je risicoperceptie op je motivatie om te bewegen en via die motivatie op je intentie om te bewegen en op daadwerkelijk bewegen?

Cues

De vierde pre-motivationele factor zijn cues. Cues zijn prikkels die iemand opmerkt in zijn of haar omgeving (extern) of in zichzelf (intern) en die een actie uitlokken die te maken heeft met gezondheidsgedrag. Iemand in je omgeving krijgt een hartaanval, bijvoorbeeld. Of je ziet reclame van een sportschool. Welke rol spelen cues in je motivatie om te bewegen en via die motivatie op je intentie om te bewegen en op daadwerkelijk bewegen?

Resultaten

In dit onderzoek bleken noch kennis, noch cues een significante associatie te hebben met motivationele factoren. Dat wil niet zeggen dat kennis en cues geen invloed zouden hebben, want in andere onderzoeken blijkt bijvoorbeeld dat kennis juist wel een belangrijke beïnvloeder van gezondheidsgedrag is. Maar, zo denken de onderzoekers, wellicht dat veel mensen al vaak kennis tot zich hebben genomen en al veel cues te hebben gezien, waardoor de invloed daarvan op motivatie zwakker is geworden.

Zelfbewustzijn en motivatie

Tevens blijkt uit het onderzoek dat je bewustzijn van je eigen fysieke actieve gedrag, niet significant geassocieerd is met daadwerkelijk fysiek actief zijn. Maar je motivatie om fysiek actief te zijn blijkt wel de relatie tussen je eigen bewustzijn van je fysieke actieve gedrag en je daadwerkelijke fysieke actieve gedrag te bepalen. Dit betekent dat hoewel bewustzijn van iemands eigen gedrag niet voldoende is om gedrag direct te veranderen, het wel in verband staat met de motivatie om een gezondere levensstijl na te streven wat betreft fysieke activiteit. Mensen hebben nogal eens de neiging om hun eigen gezonde gedrag te overschatten en te onderschatten hoe ongezond ze leven. Bewustzijn op dit vlak zou de motivatie om gezondere keuzes te maken dus waarschijnlijk ten goede kunnen komen, wat zich dan vervolgens vertaalt in daadwerkelijk gezondere keuzes maken.

Misvattingen corrigeren

Mensen die hun fysieke activiteit overschatten zijn vaak minder bereid om hun gedrag te veranderen. Misvattingen over je gezondheidsgedrag moet worden aangepakt in interventies om gedragsverandering te bevorderen, zo stellen de onderzoekers. De perceptie van een persoon over zijn gedrag als gezond of ongezond kan volgens de onderzoekers worden beschouwd als een vereiste voor motivatie en gedrag. Daarbij wel de kanttekening dat wat werkt om fysiek actiever te worden en gezonde keuzes te maken ook afhangt van de fase waarin de persoon zich bevindt. Als je net begint met fysiek actiever te worden, dan is bijvoorbeeld kennis wel degelijk een belangrijke factor in je motivatie om het vol te houden.