Er (niet) over praten? In deze bijdrage beschrijf ik enkele invalshoeken met betrekking tot de keuze om problemen en zorgen al dan niet te bespreken. Vermoedelijk bestaat er een ‘sweet spot’ ten aanzien van er (niet) over praten.

Probleem verergeren

Praten over problemen en zorgen kunnen deze juist verergeren. Wanneer je het probleem of de zorg onder woorden brengt, luister je zelf mee met wat je zegt. Dit bevestigt je in je huidige perspectief op de situatie en het daadwerkelijk bestaan van het probleem of de zorg. Het praten hierover kan leiden tot een verergering van je perceptie van het probleem en kan leiden tot toename van piekeren. Zo heeft het praten over een probleem of zorg een probleeminducerend effect.

Probleem vermijden

Aan de andere kant kan het vermijden van het praten over problemen en zorgen ook nadelen met zich meebrengen. Wanneer je wel problemen en zorgen ervaart, maar je er niet over praat met anderen, kunnen zij je ook niet helpen. Er bestaat ook een risico dat het niet bespreken van het probleem leidt tot vermijdingsgedrag. Hoewel het probleem er wel degelijk is, doe je net alsof het er niet is. Vroeg of laat zal de situatie je dwingen om het probleem toch onder ogen te zien.

Probleem onderkennen

Praten over je zorgen en problemen kan een positieve uitwerking hebben. Je kunt opluchting ervaren doordat het probleem nu onder woorden is gebracht. Je kunt steun krijgen van je omgeving en merken dat je probleem of zorg niet vreemd is en dat je niet de enige bent die hiermee worstelt. Het bespreken van deze onderwerpen kan leiden tot een gevoel van opluchting en kan je perspectief minder problematisch en negatief maken. Ook kan de probleemonderkenning een belangrijke stap zijn om tot de verwoording van de gewenste situatie te komen.

Verlegde focus

Het niet praten over je zorgen en problemen kan echter ook positieve effecten hebben. Door er niet over te praten, voorkom je dat mensen in je omgeving je nog wanhopiger maken met hun bezorgde reacties. Door niet over je zorgen en problemen te praten, kun je je aandacht tijdens gesprekken met anderen richten op andere onderwerpen. Dit kan je afleiden van je zorgen en mogelijk vooruitgang mogelijk maken op andere gebieden waar je je geen zorgen over maakt.

Sweet spot

Om de ‘sweet spot’ te vinden met betrekking tot het wel of niet bespreken van je zorgen en problemen, kunnen de volgende invalshoeken nuttig zijn:

  1. Progressiebehoefte: Overweeg of je progressie wilt of moet boeken met betrekking tot je probleem of zorg. Als dat het geval is, kan het nuttig zijn om erover te praten, vooral als je dit doet met een focus op vooruitgang, bijvoorbeeld via de CPW-zeven stappen aanpak.
  2. Beïnvloedingsmogelijkheid: Denk na over de mate waarin je invloed hebt op de mogelijke oplossing van het probleem en je zorgen. Het abstract praten over ‘de ellendige toestand van de wereld’ zal waarschijnlijk minder positieve resultaten opleveren dan concreet praten over ‘wat kan ik zelf doen om energie te besparen’.
  3. Transparantie: Overweeg hoe transparant je wilt zijn over je gedachten en gevoelens. Praten over wat je bezighoudt kan de verbondenheid tussen jou en de mensen om je heen versterken.
  4. Stress mindset: Problemen en zorgen gaan vaak gepaard met stress. Praten over je stress kan nuttig zijn, vooral als je dit doet vanuit een positieve stress mindset. Dit betekent dat je stress ziet als een indicatie dat er iets belangrijks aan de hand is, iets dat je echt wilt oplossen en aanpakken. Als je daarentegen vanuit een negatieve stress mindset praat over je stress, zal je stress waarschijnlijk alleen maar erger worden.
  5. Kortdurend: Ten slotte lijkt het verstandig om, als je erover wil praten, dit kort te houden. Hoe langer je praat, hoe complexer je de problemen kunt maken en hoe moedelozer je kunt worden. Kort praten over het probleem en waar je je zorgen over maakt, voorkomt dat je verstrikt raakt in problematisch denken, terwijl je nog steeds transparant bent naar de mensen om je heen en hulp en ondersteuning kunt ontvangen, omdat ze op de hoogte zijn van wat er speelt.

Er (niet) over praten?

Bij het vinden van je sweet spot in er (niet) over praten is zou je deze vijf invalshoeken kunnen gebruiken. De juiste balans vinden tussen praten en niet praten is afhankelijk van de specifieke context, de behoefte aan progressie, de mate van invloed, de gewenste transparantie, de stress mindset waarmee je het gesprek aangaat en hoe lang je erover praat. Door deze invalshoeken in overweging te nemen, kun je wellicht de ‘sweet spot’ vinden die het beste bij jouw situatie past.