Vier voordelen van focus op bereikte progressie. Heb jij dat ook weleens, dat je de hele dag druk bezig bent en aan het einde van de dag het gevoel hebt dat je niks bent opgeschoten? De meeste mensen kennen dit wel. Een dergelijk gevoel roept al snel een statische mindset bij je op: het idee dat verbetering in deze situatie niet mogelijk is en dat je vastzit. Je werkt heel hard, maar komt niet vooruit.

Negativiteitsbias

Mensen zijn gevoelig voor negativiteit. Je merkt negatieve dingen sneller op dan positieve en ze hebben bovendien een sterker effect op je gevoel. Dat is wel handig, omdat dat wat nu negatief is verbetering behoeft. Je aandacht wordt getrokken naar de zaken die nog niet goed lopen en doordat je ze opmerkt, kun je acties voor verbetering ondernemen. Maar die gevoeligheid voor het negatieve heeft zo z’n nadelen, terwijl de focus op bereikte progressie voordelen biedt.

De gevoeligheid voor negativiteit is evolutionair bezien belangrijk om te overleven in gevaarlijke omstandigheden. Als we gevaar snel opmerken, kunnen we ook snel iets doen om in veiligheid te komen. Maar dat is vooral belangrijk als we inderdaad in omstandigheden verkeren waarin ons leven direct bedreigd wordt. In onze werkomgeving komt dat gelukkig niet zo heel vaak voor; we zijn daar over het algemeen redelijk zeker van onze fysieke veiligheid. Toch wordt ook in ons huidige relatief veilige leven onze aandacht naar de negatieve dingen getrokken.

Hiermee lopen we het risico een eenzijdig beeld van de werkelijkheid te krijgen. Als we namelijk alleen kijken naar wat er niet goed loopt, verliezen we het zicht op wat wel goed gaat. Onze negatieve focus brengt met zich mee dat we niet meer bewust waarnemen wat er goed werkt in wat we doen, wat we al hebben bereikt. De problemen waar we op ons werk mee te maken hebben, vragen juist creativiteit van ons en samenwerking met anderen. Dat zijn nou net twee dingen die we vooral kunnen als we positieve emoties ervaren.

Voordeel 1: positieve emoties

Die positieve emoties kun je zelf goed oproepen. In plaats van alleen te kijken naar alles wat er misging kun je bijvoorbeeld kijken naar wat je wel heeft bereikt. Al is het maar iets kleins. Door even na te denken over deze kleine dingen, schiet je steeds beter te binnen wat je al hebt bereikt die dag. Je voelt zich direct een stuk opgewekter.

Door onze bewuste aandacht te richten op wat werkt, op wat we hebben bereikt en op goede ervaringen in het verleden, kijken we naar een ander deel van onze werkelijkheid. Dat heeft een direct effect op hoe we ons voelen. Denken aan wat goed werkt en aan wat we hebben bereikt, geeft een positief gevoel. Positieve gevoelens openen ons en maken ons ontvankelijk voor anderen. Ook worden we creatiever wanneer we positieve gevoelens ervaren: onze blik wordt verruimd. We gaan wat optimistischer denken, voelen ons competenter en ervaren meer grip op onze werkelijkheid. Als we beginnen na te denken over de dingen die we al wel hebben bereikt en die goed zijn gegaan, schieten ons meer en meer voorbeelden te binnen. Dat is vaak leerzaam, want de dingen die hebben gewerkt, kunnen we misschien nog wel een keer gebruiken.

Voordeel 2: leren van wat werkt

Wat gewerkt heeft in het verleden noemen we in progressiegericht werken de eerdere successen. Door die onder de loep te nemen, komen we erachter wat werkt om progressie te boeken. En als we dat weten, leren we van die eerdere successen. We komen op ideeën wat we kunnen gebruiken bij toekomstige problemen. Ons gevoel van optimisme dat verdere progressie mogelijk is groeit: we krijgen een groeimindset. Dat is een voorwaarde om verdere progressie te boeken. Het tegenovergestelde van de eerdere successen zijn de dingen die in het verleden fout zijn gegaan, inclusief alle redenen waarom het toen misliep. Dat gaat gepaard met pessimisme en roept een statische mindset op.

Voordeel 3: je gevoel van competentie

Als je nadenkt over alles wat je niet is gelukt die dag, neemt je gevoel van competentie af. Maar als je je zijn aandacht richt op wat je wel hebt bereikt en vooral op hoe je dat hebt bereikt, gebeurt het tegenovergestelde. Door zicht te krijgen op je eigen positieve gedrag, op alles wat je hebt gedaan dat werkte, groeit je perceptie dat je competent bent., dus dat je effectief kan zijn in je werk.

Iedereen heeft de behoefte om zich competent te voelen, dat is een universele psychologische basisbehoefte. Als mensen het gevoel hebben dat ze in staat zijn om in hun situatie effectief te handelen en te functioneren, raken ze meer gemotiveerd om hun werk te doen. De focus op de progressie die je al hebt bereikt, heeft een direct effect op je gevoel van competentie. En wanneer je de perceptie hebt dat je competent bent om progressie te boeken in je huidige situatie, krijg je een groeimindset.

Voordeel 4: je autonome motivatie neemt toe

Niks is zo motiverend voor mensen als een klein beetje vooruit komen ten aanzien van activiteiten die ze belangrijk of interessant vinden. Door aandacht te besteden aan de progressie die je hebt bereikt ga je die progressie zien en loop je het motiverende effect ervan niet mis.

Vier voordelen van focus op bereikte progressie

Hoe kun je zelf een focus aanbrengen op bereikte progressie, zodat je deze vier voordelen benut? Hier kun je een podcast vinden die ingaat op hoe je een focus kunt aanbrengen op bereikte progressie. En hier kun je een animatie vinden die ingaat op een progressiegerichte focus in vergaderingen.