Hoe sterk is je behoefte aan autonomie, competentie en verbondenheid? Verschillen mensen in de mate waarin ze daaraan behoefte hebben? De zelfdeterminatieheorie kijkt op een specifieke manier naar deze drie basisbehoeften, namelijk als groeigeoriënteerde behoeften.
Klik hier om meer te lezen
De vijfde minitheorie van SDT is de goal contents theory. Die theorie is gebouwd op empirisch onderzoek naar de effecten van de inhoud van doelen, voor individuen, in organisaties en in samenlevingen.Klik hier om meer te lezen
In dit artikel schreef ik al over het belang van autonomieondersteuning in liefdesrelaties. Nog even ter reminder: autonoom functioneren is niet hetzelfde als alles alleen willen doen en onafhankelijk willen zijn van de ander. In plaats daarvan betekent autonoom functioneren dat je, op het moment dat je iets doet, er helemaal achter staat om dat gedrag te vertonen. Klik hier om meer te lezen
Bestaat vrije wil en bestaat autonomie? Er is steeds meer kennis over de neurologische kant van menselijk gedrag en menselijke ervaring. Sommige psychologen interpreteren die toegenomen kennis als bewijs voor het niet bestaan van het Zelf en zelfdeterminatie.
Vervullen van psychologische basisbehoeften is voor ieder mens van belang. Mensen zijn van nature proactief: ze willen hun eigen levensomstandigheden vormgeven en zo goed mogelijk maken. Ze streven er naar om steeds coherenter te leven. Om hun interesses, voorkeuren en waarden te integreren. Om ervoor te zorgen dat de manier waarop ze leven in harmonie is met hun interesses, voorkeuren en waarden. En om in harmonie te leven met hun omgeving. Hoewel mensen deze natuurlijke neiging hebben, is het niet zo dat dit ook automatisch lukt. Het is geen automatisme dat mensen deze coherente en geïntegreerde manier van functioneren bereiken. Daarvoor is het een voorwaarde dat de drie psychologische basisbehoeften van mensen vervuld worden.Klik hier om meer te lezen
Passie is een sterke hang naar een zelf gedefinieerde activiteit waar je van houdt, die je belangrijk en betekenisvol vindt en waarin je een behoorlijke hoeveelheid tijd en energie in steekt. De activiteiten worden zo zelfbepalend dat ze een centraal deel van de identiteit van de persoon gaan uitmaken. Ik hoor mensen soms heel positief praten over hun passie. Ze zijn dan enthousiast en stralen van plezier als ze over de activiteit praten waar ze zo van houden. Ik hoor mensen soms problematisch praten over hun passie. Ze kijken dan zorgelijk en framen de tijd en energie die ze aan hun passie besteden als problematisch. Dit intrigeerde me. Waar zit het verschil of passie voor je werk een plezier of een probleem wordt?
Vallerand heeft een Duaal Model van Passie ontwikkeld en onderzocht. Dit duale model van passie (DMP, Vallerand) houdt in dat er harmonieuze passie en obsessieve passie bestaat. Of een passie harmonieus of obsessief wordt hangt af van de mate waarin en de wijze waarop de waarden en principes rondom deze activiteit geïnternaliseerd zijn. Het verschil zit hem dus in de wijze van internalisatie, oftewel het verschil zit hem in de kwaliteit van de passie.
Obsessieve passie is het resultaat van een gecontroleerde internalisatie in iemands identiteit en zelf. Er is sprake van druk van anderen of van binnenuit. De persoon besteedt tijd en energie aan de activiteit omdat hij dan sociaal geaccepteerd wordt (druk van buitenaf) of omdat hij alleen dan gevoelens van zelfwaardering heeft (druk van binnenuit). Het kan ook zijn dat de gevoelens van opwinding die met de activiteit samenhangen ervaren worden als oncontroleerbaar. De persoon heeft dan geen controle over de tijd en energie die hij besteedt aan de activiteit, hij moet wel. Deze machteloze overlevering aan de activiteit resulteert in een conflict met zichzelf en zijn omgeving.
Harmonieuze passie is het resultaat van een autonome internalisatie van de activiteit in de identiteit van de persoon. Een dergelijke internalisatie ontstaat wanneer de persoon de activiteit vrijwillig heeft geaccepteerd als belangrijk zonder voorbehouden. Deze internalisatie ontstaat wanneer de persoon de activiteit interessant vindt (intrinsiek gemotiveerd is voor de activiteit) of wanneer de persoon volledig de waarden en principes achter het uitvoeren van de activiteit onderschrijft (geïntegreerde motivatie). Bij harmonieuze passie besteedt de persoon volledige uit eigen wil tijd en energie aan de activiteit. De tijd en energie die de persoon eraan besteedt is in balans met andere activiteiten en de passie neemt de persoon niet over. De persoon ervaart dat hij de tijd en energie die hij besteedt aan de activiteit zelf kiest, met een flexibele en alerte en open geest. De persoon ervaart positieve resultaten van het tijd besteden aan de activiteit: concentratie, positieve gevoelens, flow, voldoening etc.
Beide vormen van passie gaan gepaard met evenveel hoeveelheid passie. Mensen met een harmonieuze passie zijn niet minder gepassioneerd dan mensen met een obsessieve passie, maar de kwaliteit van de passie is wel anders. Meer over het verschil in kwaliteit schrijf ik in een volgende post.
Bron: Vallerand, R.J., Houlfort, N., Forest, J. Passion for work, determinants and outcomes in the Oxford Handbook of work-engagement, motivation and self determination