Bij progressiegericht sturen en lesgeven is het belangrijk om een rationale te geven voor je progressieverwachting. Hoe kun je de rationale zo formuleren dat studenten er helemaal achter gaan staan om te doen wat er van ze gevraagd wordt?

Relevant

Uiteraard moet het de student duidelijk worden wat het belang is van de activiteit die ervan ze gevraagd wordt. Maar dit is soms niet voldoende om autonoom gemotiveerd te raken. Het is belangrijk dat de student de rationale gaat ervaren als relevant voor zichzelf.

Het voordeel voor de docent

Een docent die bijvoorbeeld een rationale uitsluitend in termen van het voordeel voor de docent zelf formuleert, helpt de student niet goed om de externe verwachting te internaliseren. Als de leeractiviteit alleen interessant is voor de docent zelf, waarom zou de student die dan vrijwillig aangaan?

Relevant, niet persé leuk

Dat de rationale voor een leeractiviteit persoonlijke relevantie moet hebben is trouwens niet hetzelfde als de student proberen te overtuigen dat de activiteit leuk is. Als de docent de leeractiviteit probeert te ‘verkopen’ als leuk, neemt die eigenlijk autonomie weg bij de student. Niet alleen moet de student het gaan doen, hij moet het nog leuk gaan vinden ook.

Het is dus beter om tegen een student te zeggen: ‘Dit vak is belangrijk omdat je vaardigheden leert die je zometeen in je stage nodig hebt’ dan dat je zegt: ‘Dit vak moet je gaan doen want het is erg leuk voor je om de vaardigheden te gaan leren die je in dit vak leert’.

Het leven van de student

Rationales waarin het leermateriaal wordt gelinkt met het leven van de student zelf blijken motiverender te zijn voor studenten die een laag zelfvertrouwen hebben, dan rationales die benadrukken wat het belang is van de taak voor de schooltoekomst en toekomstige loopbaan.

Helpen de waarde te gaan zien

Wat kun je doen om de student voor zichzelf waarde te gaan zien van een leeractiviteit? Het kan goed werken om studenten zelf de waarde van een activiteit te laten formuleren of ze door een lijstje met mogelijke waardes vanuit de ervaringen van oudere studenten te laten lopen.

Psychologische basisbehoeften

Om een rationale echt effectief te laten zijn moet deze daarnaast de psychologische basisbehoeften van studenten vervullen. Dus de studenten moeten zich verbonden voelen met degene die hen de leeractiviteit aanreikt, ze moeten zich in staat voelen om aan de verwachtingen te kunnen voldoen en ze moeten de perceptie krijgen dat ze psychologisch vrij zijn en vrijwillig aan de gang kunnen gaan met de leeractiviteit.

Twee ingrediënten

Om de externe doelen en verwachtingen daadwerkelijk te internaliseren zijn twee ingrediënten van belang:

  1. begrijpen waarom de (oninteressante) activiteit waardevol, belangrijk en nuttig is voor het eigen functioneren.
  2. ervaren dat de drie psychologische basisbehoeften worden vervuld, zowel in de aanloop naar de activiteit als terwijl de student de activiteit uitvoert.

Contextpersonalisatie

Meer lezen over contextpersonalisatie kan hier.

Hier vind je het onderzoeksartikel Fostering personal meaning and self-relevance

]