De prijs van luisteren. Deze bijdrage ging over de kracht van luisteren. Maar de onderzoekers Vinokur et al (2024) vermoedden dat er een keerzijde zit aan luisteren. Ze onderzochten of dat inderdaad het geval was onder 106 leraren.

Vermoeidheid

Luisteraars die oprecht luisteren krijgen soms negatieve onthullingen van sprekers te horen. Dat kan stress opleveren, een soort compassiemoeheid veroorzaken en soms zelfs secundair trauma veroorzaken. Daarom kunnen medewerkers, hoewel ze het burn-outniveau van hun collega’s kunnen verlagen door goed naar hen te luisteren, zelf burn-out gaan ervaren.

Worstelingen

Leraren die zich inspannen om naar hun leerlingen te luisteren, investeren zowel emotioneel als cognitief in hoge mate in het luisterproces. Ze proberen dan empathisch om te gaan met de worstelingen van de leerlingen, ze proberen de behoeften van leerlingen te begrijpen en echte hulp en ondersteuning te bieden. Zou dit na verloop van tijd een tol vragen van de luisteraars? De inspanning om consistent aandachtig te blijven en emotionele ondersteuning te bieden, kan misschien wel leiden tot emotionele uitputting, een van de belangrijkste dimensies van burn-out bij leraren.

Luisteren, motivatie, tevredenheid en competentie

De onderzoekers keken zowel naar de motivatie, de werktevreden als de ervaren competentie van de leraren. Daarnaast keken ze naar de zelfgerapporteerde luisteraarvaardigheid van deze leraren. Ze onderzochten via regressie-analyse het verband tussen deze variabelen en burn-out. Het bleek dat werkmotivatie, werktevredenheid en competentie een lagere burn-out bij leraren voorspelden. Maar, verrassend genoeg, voorspelde de perceptie van de leraren over hun eigen luistervaardigheid juist een hogere burn-out.

De prijs van luisteren

Luisteraars betalen een prijs voor hun luisteren. In tegenstelling tot de gangbare opvatting dat luisteren passief en moeiteloos is, suggereert dit onderzoek dat dit een misvatting is. Hoewel het correlationele ontwerp van de studie causale conclusies beperkt, laten de regressiemodellen in dit onderzoek consequent zien dat luisteren kan bijdragen aan een verhoogde burn-out bij leraren. Deze resultaten zijn ook consistent met een meta-analyse die een positieve correlatie vond tussen het luisteren naar moeilijke gebeurtenissen en de stressniveaus van de luisteraars, evenals onderzoek dat aantoont dat luisteren compassiemoeheid verhoogt bij werknemers die omgaan met moeilijke informatie in hun werk, zoals klinisch psychologen, maatschappelijk werkers en verpleegkundigen.