De (on-)zin van de Duchenne-lach wordt beschreven in een artikel van Krumhuber et al (2022). De auteurs bestudeerden meer dan 20 onderzoeken naar de Duchenne-lach en ze concluderen dat geen enkele studie empirisch bewijs levert dat de Duchenne-lach uitsluitend een indicator is van positief affect en dat alleen een Duchenne-lach authentiek zou zijn.

Duchenne-lach

De Duchenne-lach is een verwijzing naar Guillaume Duchenne die stelde dat een authentieke, echte glimlach gepaard gaat met aanspanning van de gezichtsspieren rond de mond plus die rond de ooghoeken. Een neppe glimlach zou een glimlach zijn waarbij alleen de gezichtsspieren rond de mond mee zouden doen. De DS (Duchenne Smile) zou een hard-wired indicatie (aangeboren en neurobiologische spontane gezichtsuitdrukking) zijn van plezier en alleen optreden wanneer de persoon die positieve emotie ervoer.

Positieve emotie

Op basis van geen enkel onderzoek kan gesteld worden dat de DS altijd samengaat met positieve emoties. De DS kan bewust worden geproduceerd in afwezigheid van positieve emoties, en dat gebeurt ook vaak. In veel studies ging de meerderheid van de ‘DS-glimlachen’ niet gepaard met positieve emoties (bijvoorbeeld omdat de glimlach bewust en na instructie werd geproduceerd). DS-glimlachen komen daarentegen ook frequent voor wanneer de persoon pijn heeft, verdrietig is of van slag is. Er is daarnaast veel bewijs dat positieve emoties vaak voorkomen zonder dat er ook een DS-glimlach wordt geproduceerd.

Koorts en griep

De auteurs verhelderen de relatie tussen een DS-glimlach en positieve emoties met griep en koorts. Griep gaat vaak gepaard met koorts, maar dat wil niet zeggen dat iemand die koorts heeft ook automatisch griep heeft. Koorts kan optreden bij andere ziektes dan griep. En soms is er bij griep geen sprake van koorts. Hetzelfde gaat op bij DS-glimlachen. Een DS-glimlach kan gepaard gaan met positieve emoties, maar dat hoeft niet. Soms gaan positieve emoties gepaard met geen DS-glimlach en soms gaat een DS-glimlach niet gepaard met positieve emoties.

Stereotiepe expressie

De DS-glimlach heeft een sociale functie; mensen associëren die glimlach met positieve emoties en een DS-glimlach gaat samen met positieve sociale interacties. De DS-glimlach is intenser dan de glimlach waarbij alleen de mondspieren meedoen en daardoor interpreteren we de DS-glimlach als sterkere indicatie van positieve emoties. Dat is echter geen bewijs voor een aangeboren relatie tussen DS-glimlach en positieve emoties. Ook hier weer geldt dat gezichtsuitdrukkingen geen een-op-een-indicatie zijn van de gevoelde emotie en dat we op basis van een gezichtsuitdrukking op een foto geen conclusies kunnen trekken hoe de persoon zich voelt.

Functioneel

Glimlachen zijn aangeboren, maar de auteurs pleiten ervoor om een gezichtsuitdrukking nooit te interpreteren los van de complexe ecologische realiteit waarin die gezichtsuitdrukking wordt geproduceerd. We doen er goed aan om te kijken wat gezichtsuitdrukkingen doen, in plaats van wat ze uitdrukken. Een DS-glimlach kan samengaan met blijdschap (positief affect), maar ook een flirterige bedoeling hebben (sociaal motief) of geproduceerd worden omdat je iets intrinsieks prettigs waarneemt (cognitieve beoordeling) of omdat de persoon iemand of iets wilt benaderen (actie-intentie). Een DS-glimlach heeft het potentieel om de sociale en fysieke realiteit tussen mensen te veranderen.

Echt

De vraag of een glimlach echt of onecht is, is daarmee geen veelbelovende manier van denken. Een gezichtsuitdrukking kan betekenisvol zijn in de situatie en voor de betrokkenen, ongeacht of die gezichtsuitdrukking samengaat met een specifieke emotie. Hoe iemand de glimlach van een ander interpreteert is niet onbelangrijk, we kunnen alleen niet op basis van een gezichtsuitdrukking aflezen wat de daarmee gepaard gaande emotie is.