‘De beste gesprekken die je met mij hebt gehad komen door deze aanpak’, zei een directeur van een scholengemeenschap nog niet zo lang geleden bij de start van een incompany training progressiegericht werken die ik verzorgde. Ik vond dat een interessant gekozen introductie en denk dat er meerdere aspecten goed werken in haar aanpak en introductie van de training. Ik koppel deze aspecten aan de theory of planned behavior van Ajzen et al. Die theorie leert ons dat er een hoge correlatie is tussen de autonome intentie van een persoon om bepaald gedrag te laten zien en het daadwerkelijk uitvoeren van dat gedrag. Die autonome intentie ontstaat wanneer de persoon gelooft dat hij het gedrag kan laten zien, dat het gedrag iets positiefs is en dat het gedrag de sociale norm is.

Vrijwillige training

De deelnemers aan deze incompany training hadden vrijwillig gekozen om getraind te willen worden. Er bestond binnen de onderwijsinstelling behoefte om te investeren in een gemeenschappelijk referentiekader waar vanuit het onderwijs aan de leerlingen gegeven zou worden, en waar vanuit de medewerkers en leidinggevenden met elkaar samenwerkten. Een focusgroep had verschillende aanpakken bestudeerd en stond op het punt om daaruit een keuze te gaan maken.

De betreffende directeur was net in dienst getreden en had in haar vorige onderwijsinstelling goede resultaten bereikt door de progressiegerichte aanpak te benutten. Zij suggereerde de focusgroep om ook eens kennis te maken met progressiegericht werken. Na een online introductiesessie was de nieuwsgierigheid van de focusgroepleden gewekt en gaven zij zelf aan een incompany training te willen organiseren. Vrijwillige deelname aan een training is congruent met de progressiegerichte aanpak zelf. Via het bieden van de training had de directeur aandacht voor het kunnen (gedragscontrole) en via de vrijwilligheid ervan had ze aandacht voor het willen (positieve attitude).

Positieve persoonlijke ervaring

‘Ik heb met ieder van jullie de afgelopen periode gesprekken gevoerd en je hebt vast gemerkt dat er soms delen van gesprekken waren die tot onzer beider tevredenheid verliepen… In die delen van gesprekken benutte ik de progressiegerichte aanpak. De beste gesprekken die je met me hebt gevoerd kwamen door deze aanpak’, zei de directeur bij de start van de incompany training. Met deze zinnen riep ze bij de deelnemers positief verlopen gesprekken in herinnering en koppelde ze die aan de progressiegerichte aanpak. Zo activeerde ze positieve eigen herinneringen van de deelnemers en kregen de deelnemers zicht op wat de progressiegerichte aanpak voor henzelf voor waarde zou kunnen hebben. Zo had de directeur aandacht voor het ontwikkelen van een positieve attitude ten opzichte van de progressiegerichte aanpak (willen).

Waarde ondersteuning

Door te laten merken dat zij de progressiegerichte aanpak zelf belangrijk en waardevol vond en benutte in haar gesprekken en in haar werk gaf de directeur waarde-ondersteuning (sociale norm) voor progressiegericht werken. Deze waarde-ondersteuning geeft de medewerkers de informatie dat de leiding serieus is in het streven om de progressiegerichte aanpak te gebruiken in het onderwijs en in de organisatie.

Politieke ondersteuning

De vierde draaiknop in het model dat is gebaseerd op Ajzen gaat over politieke ondersteuning. Wanneer er keuzes moeten worden gemaakt waar de (schaarse) middelen naar toe gaan, zijn die keuzes dan congruent met wat de leiding zegt belangrijk te vinden? Deze directeur zorgde ervoor dat de faciliteiten (tijd, financiën, voldoende ruimte e.d.) die nodig waren voor het in de vingers leren krijgen van de progressiegerichte aanpak aanwezig waren.

Trainingen progressiegericht werken