Vier soorten fouten

Vier soorten fouten. In het boek The Performance Paradox onderscheidt Briceneo vier soorten fouten. Die vier onderscheiden zich van elkaar op twee dimensies: de mogelijkheid om naar aanleiding ervan te leren en de mate van intentionaliteit of doelbewustheid. Wanneer je laag intentionele fouten maakt overkomen ze je als het ware, ze gebeuren opeens. Wanneer je hoogintentionele fouten maakt hou je er al rekening mee dat het fout kan gaan en ben je juist bewust aan het proberen ergens beter in te worden of je probeert juist bewust om fouten te voorkomen.

Slordigheidsfouten

De eerste soort fouten zijn slordigheidsfouten. Je kunt ervan leren en je intentionaliteit is laag. Het zijn fouten die je maakt in dingen waarvan je wel weet hoe je ze goed moet uitvoeren, maar je doet ze toch fout. Vaak omdat je aandacht er niet echt bij is. Iedereen maakt wel eens een slordigheidsfoutje, dat is onvermijdelijk. Maar als je er veel begint te maken is dat een signaal dat progressie nodig is. Die progressie kun je bijvoorbeeld boeken door je beter te focussen op wat je doet. Ook kan je progressie boeken door de werkprocessen te verbeter, je omgeving en werkomstandigheden te verbeteren of je gewoontes te veranderen. Als je een slordigheidsfout maakt dan kun je jezelf afvragen: is dit belangrijk voor me? Als het belangrijk is, hoe kan ik dan zorgen dat het niet nog eens gebeurt?

Aha-fouten

Het tweede type fouten dat Briceneo onderscheidt zijn aha-fouten. Je kunt er veel van leren en je intentionaliteit is laag. Het zijn fouten die gebeuren wanneer je iets uitvoert zoals je van plan was, maar je je realiseert dat het een foute aanpak was. Wanneer dat gebeurt heb je een sterk gevoel van inzicht, iets waardoor je begrip en bewustzijn wordt verdiept en vergroot. Aha-fouten kunnen onopgemerkt blijven wanneer je niet geregeld feedback krijgt of vraagt. Zo hoorde ik laatst van een medewerker dat alle medewerkers in zijn team achter de rug van de leidinggevende om aan het klagen waren over diens aanpak van de ontwikkelgesprekken. De leidinggevende vulde elk ontwikkelgesprek met het praten over zichzelf en zo kwam het perspectief van de medewerkers niet aan bod. Geen van de medewerkers durfde er iets van te zeggen, waardoor de leidinggevende een heel ander perspectief ontwikkelde ten aanzien van de effectiviteit van zijn gespreksaanpak dan zijn gesprekspartners hadden.

Stretchfouten

De derde soort fouten zijn stretchfouten. Je kunt er veel van leren en je intentionaliteit is hoog. Het zijn fouten die je maakt wanneer je iets nieuws probeert en je jezelf uitdaagt om je huidige vaardigheden uit te breiden en ergens beter in te worden. Deze stretchfouten zijn positief, want ze vormen een kans om te groeien. Als je nooit stretchfouten maakt heb je jezelf nooit uitgedaagd. Wanneer je oefent via deliberate practice maak je als het goed is vaak zulke stretchfouten. Je stopt dan en probeert de fouten weg te werken door doelgericht te oefenen.

Highstakes-fouten

Het vierde type fouten noemt Briceneo highstakes-fouten. Je kunt ervan leren en je intentionaliteit is hoog. Het zijn fouten die je het liefst helemaal vermijdt, omdat ze gevaarlijk kunnen zijn voor jezelf en anderen. Als je in je prestatiezone zit en probeert om zo goed mogelijk te presteren is het beter om te focussen op wat je al goed beheerst en geen nieuwe dingen uit te proberen. Immers, tijdens een operatie ga je liever geen nieuwe techniek uitproberen en tijdens een marathon probeer je liever geen nieuwe ademhalingstechniek uit.

Vier soorten fouten

We kunnen leren naar aanleiding van onze fouten wanneer we reflecteren op onze fouten. Fouten maken zal nooit prettig en comfortabel worden, maar zijn wel een onlosmakelijk onderdeel van progressie boeken. Met een groeimindset krijgen fouten de betekenis dat je iets aan het leren bent en doen ze geen afbreuk aan je eigenwaarde en aan wie je bent als mens.