Wanneer je iets naars hebt meegemaakt of je hebt last van een probleem, kan het heel prettig zijn om erover te praten met vrienden of met professionele hulpverleners. Maar wat je ook kunt doen is schrijven zonder de intentie te hebben het met iemand te delen. In het recentste boek van Pennebaker kwam ik een paar mooie alinea’s tegen die dit onderwerp adressen: de effectiviteit van praten met anderen en de effectiviteit van expressief schrijven voor jezelf.

Praten

Praten met anderen over wat je bezig houdt kan heel prettig zijn. Zeker wanneer de ander belangstellend en respectvol op je reageert. Pennebaker wijst op de kracht van sociale contacten. Als je een sociaal netwerk hebt is dit een goede buffer tegen de effecten van stress.

Vrienden kunnen praktische hulp bieden en psychologische ondersteuning geven en vrienden kunnen je helpen om een consistent beeld van jezelf te bewaren. Dat laatste is zeker wanneer je heel heftige dingen hebt meegemaakt belangrijk. Je zekerheden en je zelfbeeld kunnen enorm onder druk staat wanneer je traumatische dingen hebt meegemaakt. Je vrienden kunnen je dan helpen om een stabiel wereldbeeld en een stabiel beeld van je eigen plek in die wereld te behouden.

Social Support

Pennebaker verwijst naar diverse onderzoeken naar sociale support. Mensen die vrienden hebben met wie ze praten over nare gebeurtenissen die ze hebben meegemaakt, functioneren gezonder functioneren dan mensen die geen vrienden hebben. En ze functioneren ook gezonder dan mensen die wel vrienden hebben, maar niet met die vrienden praten over hun nare ervaringen.

Echter, praten met een vriend werkt alleen goed wanneer:

  • Je de persoon met wie je praat vertrouwt
  • Je oordeelloze reacties krijgt van de persoon met wie je praat en de persoon je niet bekritiseert
  • Je niet de kans loopt dat de persoon je verwijten gaat maken ten aanzien van wat je denkt en voelt

De waarden van de luisteraar

Het is goed je te realiseren dat vertellen wat je bezig houdt aan iemand anders, invloed heeft op dat wat je vertelt. Het verhaal dat mensen vertellen aan een ander, hangt namelijk af van wie er naar ze luistert. Pennebaker heeft het voorbeeld van seks. Stel dat je wordt gevraagd om je diepste gedachten en gevoelens te vertellen over seks aan 1) je ouders of 2) je beste vriend(in) of 3) je liefdespartner. Wat je inhoudelijk vertelt en hoe je het vertelt zal bij je ouders anders zijn dan bij je beste vriend(in) of bij je liefdespartner. Dat komt omdat de waarden van de luisteraar invloed op je hebben. Ook hebben de waarden die er gelden in de context invloed op wat je al dan niet zegt en hoe open je al dan niet bent. In elke sociale situatie zijn er onuitgesproken maar duidelijk voelbare waarden en normen aanwezig. De waarden die voelbaar zijn in de context, bepalen de inhoud van je verhaal.

Professionele hulp

In progressiegerichte coachingsgesprekken is sprake van een oordeelloze, onderzoekende houding van de coach. Door de open, procesgerichte vragen, kan de cliënt zijn diepste gevoelens en gedachten uiten zonder angst voor beoordeling, afkeuring. En ook zonder self-disclosure van de coach waaruit diens eigen waarden blijken. Het verhaal dat de cliënt vertelt, wordt in een dergelijk gesprek ook beïnvloed en wel door het type vragen dat de coach stelt.

Progressie

In een progressiegericht coachingsgesprek is het de bedoeling de aandacht van de cliënt te richten op betekenisvolle progressie en op wat voor hem werkt om die betekenisvolle progressie te boeken. De zeven stappen aanpak bijvoorbeeld, bestaat uit open, oordeelloze vragen die zijn gericht op betekenisvolle progressie.

Kwaliteit

Kortom, praten met iemand anders kan heel behulpzaam zijn, wanneer de ander luistert, oordeelloos reageert, je de ander vertrouwt en er geen repercussies dreigen nadat je open bent geweest. Praten met een progressiegerichte coach kan heel behulpzaam zijn, omdat je dan niet alleen je verhaal kwijt kunt maar ook concrete ideeën krijgt om betekenisvolle progressie te boeken.

Schrijven

Hoe is schrijven anders dan praten? Schrijven over je diepste gevoelens en gedachten, zonder dat iemand zal lezen wat je hebt geschreven, kan een goede manier zijn om je eigen perspectief te onderzoeken zonder beïnvloed te worden door de waarden van een luisteraar. Pennebaker legt uit dat schrijven over je diepste gevoelens en gedachten voor veel mensen goed werkt. Bij mensen die bijvoorbeeld een traumatische ervaring hebben gehad, kan schrijven leiden tot positieve psychologische en fysieke gezondheidseffecten. Hier kun je daar meer over lezen. Ook bij allerlei chronische ziekten kan expressief schrijven een positief effect hebben.

Stress reductie

De reden dat expressief schrijven deze gezondheidseffecten heeft, is hoogstwaarschijnlijk vanwege de reductie van stress in het lichaam. Beter slapen, lagere cortisol en adrenaline aanmaak en een goed functionerend immuunsysteem zijn veelvuldig gevonden effecten van expressief schrijven. Expressief schrijven kan een chronische ziekte niet genezen, en heeft weinig effect wanneer iemand echt flink ziek is, maar in veel patiënten bij wie de symptomen nog licht zijn kan expressief schrijven allerlei voordelen hebben: schrijven kan emotionele, psychologische, gedragsmatige en biologische processen in gang zetten die bijdragen aan verbeteringen in gezondheid en welbevinden.

Preventief onderhoud

Schrijven over je gevoelens en gedachten helpt om onderdrukte gevoelens en gedachten vrije loop te laten en om onze gecompliceerde en ongestructureerde mentale en emotionele levens te structureren. Er logica in te gaan aanbrengen. Schrijven kan zo een goedkope, eenvoudige (hoewel soms pijnlijke) manier zijn om je eigen psychologisch welbevinden te bewaren of hervinden. Pennebaker geeft aan dat expressief schrijven geen wondermiddel is of altijd voor iedereen goed werkt, maar het onderzoek laat wel in veel situaties voordelen zien van expressief schrijven.