Proces georiënteerd werkvoorbeeld
Een proces georiënteerd werkvoorbeeld is een nuttige leertechniek om in te zetten bij het leren van complexe vaardigheden. Bij het leren van progressiegerichte interventies kunnen proces georiënteerde werkvoorbeelden dan ook helpen om de interventies te leren doorgronden. Tamara van Gog beschrijft, onder andere in haar dissertatie, onderzoek naar proces georiënteerde werkvoorbeelden. In dit artikel geef ik een voorbeeld van een proces georiënteerd werkvoorbeeld van de nuttigheidsvraag.
Proces georiënteerd werkvoorbeeld
Bij een proces georiënteerd werkvoorbeeld leert de student bepaalde terugkerende of niet-terugkerende probleemsituaties op te lossen. Wanneer de probleemsituatie van terugkerende aard is, is de student het meest geholpen met informatie over wat de oplossing is en waarom de betreffende aanpak werkt. In probleemsituaties die telkens anders kunnen zijn is de student geholpen met zowel informatie over wat mogelijke oplossingen zijn als hoe hij tot een aanpak kan komen als waarom die werkwijze werkt.
Werkvoorbeeld
Stel dat een progressiegerichte coach een gesprek start met een cliënt. De cliënt begint, nog voor ze goed en wel zitten, te vertellen over een probleem dat hij heeft. Hij zegt: ‘Ik heb in geen tijden het gevoel gehad dat ik dingen goed af kon maken! Ik werk me uit de naad, hol van het een naar het ander, en niks is echt rond en af voor ik me met het volgende bezig hou.’
Procesvragen
Uiteraard sluit de progressiegerichte coach allereerst aan op het perspectief van de cliënt. Dat gebeurt altijd in een progressiegerichte interactie (bv door erkennen en samenvatten). De progressiegerichte coach herkent daarnaast dat er op procesniveau iets nodig is in de interactie nu. Om jezelf te trainen kun je de volgende vragen beantwoorden:
- Wat denk je dat, vanuit een progressiegericht perspectief gezien, nu nodig is in de interactie?
- Wat is de naam van de interventie die de progressiegerichte coach nu zou inzetten?
- Wat wil de progressiegerichte coach bereiken met de interventie die hij nu zou doen?
- Hoe klinken de mogelijke formuleringen van die interventie?
- Waarom zet de progressiegerichte coach die interventie nu in?
Proces georiënteerd werkvoorbeeld: nuttigheidsinterventies
In de onderstaande figuur is een proces georiënteerd werkvoorbeeld van de nuttigheidsinterventies uitgewerkt. De coach zou, uiteraard na eerst te hebben aangesloten op wat de cliënt net heeft gezegd, een variant van de nuttigheidsvraag stellen. De reden daarvan is dat de interactie doelloos wordt voor de cliënt wanneer die het gewenste nut niet onder woorden heeft gebracht. De coach kan gebruik maken van inhoudsgerichte (wat) en opbrengstgerichte (waartoe) nuttigheidsinterventies. De reden waarom de nuttigheidsvraag bij de start van een progressiegericht coachingsgesprek wordt gesteld is onder andere omdat een cliëntgeleide interactie de cliënt activeert om progressie te gaan boeken in de richting van zijn zelfgekozen doelen met behulp van zelfgevonden progressie ideeën.
Proces georiënteerde werkvoorbeelden
Een proces georiënteerd werkvoorbeeld is een nuttige leertechniek om in te zetten bij het leren van complexe vaardigheden. Bij het leren van progressiegerichte interventies kunnen proces georiënteerde werkvoorbeelden dan ook helpen om de interventies te leren doorgronden. Binnenkort werkvoorbeelden van de andere CPW-zeven stappen aanpak van progressiegericht coachen.