Overlappend oefenen is een manier van studeren waarbij de student steeds afwisselt tussen het ene en het andere onderwerp. In het overzichtsartikel van Dunlosky kreeg deze oefentechniek een gemiddelde effectiviteitsscore, vooral omdat er nog weinig onderzoek beschikbaar was naar de effectiviteit ervan. Nu is er een nieuw onderzoek verschenen van Samani en Pan over overlappend leren. Het zou voor docenten wel eens een veelbelovende manier kunnen zijn om te gaan gebruiken in hun lesopbouw en voor studenten om zelf te gaan toepassen.

Overlappend leren

Bij overlappend leren alterneren de studenten tijdens het studeren steeds tussen verschillende onderwerpen. Je springt steeds nadat je een blokje hebt geoefend over naar een ander blokje. Zo leer je het contrast tussen de blokjes kennis goed onderscheiden en daar heb je op de langere termijn profijt van, zo stelde het artikel van Dunlosky.

Twee oefen manieren

In het onderzoek van Samani kreeg de ene groep studenten de stof (natuurkunde) zo aangeboden dat ze telkens 1 onderwerp per keer bestudeerden. De andere groep studenten kreeg dezelfde stof aangeboden via overlappend leren. Zij kregen huiswerkopdrachten waarbij ze telkens moesten afwisselen en overspringen van het ene naar het andere onderwerp. Alle studenten kregen twee onverwachte toetsen in een periode van 8 weken.

Mogelijke voordelen

De voordelen van overlappend leren zijn, naar verwachting, dat studenten hun aandacht beter bij de stof kunnen houden. Daarnaast is de verwachting dat er lange termijn geheugenprocessen in gang worden gezet waardoor de stof makkelijker op te halen is. Ook gaan studenten de verschillende onderwerpen met elkaar contrasteren en gaan ze verbanden zien. Tenslotte kunnen studenten de onvoorspelbaarheid die plaatsvindt in het echte leven simuleren wanneer ze tijdens het oefenen moeten alterneren tussen verschillende onderwerpen. Worden deze voordelen ook gevonden in een echte onderwijssetting en helpt deze manier van leren om tot betere probleemoplossing te komen?

Moeilijker

De studenten in het onderzoek van Samani en Pan, die via overlappend oefenen aan het studeren waren ervoeren de stof als moeilijker dan de studenten die de stof onderwerp per onderwerp bestudeerden. Ook presteerden de studenten die overlappend leerden slechter op de huiswerkopdrachten. Ze schatten zelf ook in dat ze de stof minder goed beheersten dan de studenten die op de traditionele manier studeerden, dus onderwerp per onderwerp.

Betere prestaties

Maar op de onverwachte toetsen bleek dat de studenten in de overlappend leren groep veel beter presteerden dan de studenten in de andere groep. Ze hadden betere feitenkennis en waren beter in staat om oplossingen te bedenken voor nieuwe, complexe problemen die ze gepresenteerd kregen in de toetsen. De mediane testscore van de overlappend lerende studenten was ten opzichte van de onderwerp-per-onderwerp-studenten 50% hoger op toetsmoment 1 en 125% hoger op toetsmoment 2.

Overlappend oefenen

Overlappend oefenen is eenvoudig toe te passen in het onderwijs en het is een goedkope interventie. Docenten kunnen bij het geven van huiswerk en het behandelen van stof in de klas ervoor zorgen dat studenten alternerend kunnen oefenen. Misschien doen docenten dat nu ook al deels, en zijn ze zich er niet van bewust dat dit waarschijnlijk een effectieve leertechniek is. Dit onderzoek van Samani en Pan is dan ook een interessante proof-of-concept studie, op basis waarvan meer onderzoek gedaan kan worden naar overlappend oefenen.