Situaties in het verleden waarin je gesprekspartner dat wat hij wil bereiken al eens heeft meegemaakt noemen we ‘eerdere successen’. Als je gesprekspartner een eerder succes kan vinden is dat vaak waardevol voor hem. Inhoudelijk brengen de eerdere successen hem op bruikbare ideeën voor progressie in de toekomst en zijn perspectief wordt optimistischer en positiever. Immers, als hij al eens een goede ervaring heeft opgedaan in het verleden, weet hij zeker dat hij in staat is om opnieuw iets te doen dat werkt.

Hier kun je een artikeltje vinden over de technieken bij het uitvragen van eerdere successen. In dit artikel haal ik een veelvoorkomend voorbeeld naar voren van hoe je stagnatie bij het uitvragen van eerdere successen kunt oplossen.

Goed doorvragen op de verbeterbehoefte

Stel dat een cliënt tegen een progressiegerichte coach zegt: ‘Ik baal er zo van dat die organisatieverandering die er nu gaande is!’ En stel dat de progressiegerichte coach met die uitspraak genoegen neemt en direct doorschakelt naar de gewenste situatie. Dan wordt het antwoord van de cliënt: ‘Ik zou willen dat die stomme organisatieverandering teruggedraaid zou worden!’ Stel dat de coach ook daarmee genoegen neemt en direct doorschakelt naar de eerdere successen. Dan is de vraag dus: ‘Heb je wel eens meegemaakt dat een organisatieverandering werd teruggedraaid?’ Als de cliënt nu zegt: ‘Eh nee, nog nooit’, dan stagneert het gesprek.

Die stagnatie is dan eigenlijk al ver voordat werd gevraagd naar de eerdere successen ontstaan. Door niet goed door te vragen op de verbeterbehoefte, wordt de gewenste situatie onbereikbaar en worden ook de eerdere successen niet gevonden.

Goed doorvragen op de verbeterbehoefte kan door vragen te stellen zoals:

  • hoe heb je last van de huidige organisatieverandering?
  • wat vind je lastig aan de organisatieverandering?
  • hoe merk je dat de organisatieverandering een probleem voor je vormt?

De cliënt zal in antwoord op dit soort doorvragen tot een veel specifiekere beschrijving van zijn probleem komen en zal het probleem binnen zijn eigen invloedssfeer gaan beschrijven. Hij zegt bijvoorbeeld: ‘Ik heb last van de onzekerheid over mijn functie. Daardoor ben ik tegenwoordig meer bezig met me zorgen maken dan dat ik aan mijn werk toekom’.

Als de coach nu doorvraagt op de gewenste situatie, dan zegt de client zoiets als: ‘Ik wil graag bereiken dat ik me rustig concentreer op mijn werk, temidden van alle onzekerheid over de consequenties van de organisatieverandering’.

Deze gewenste situatie heeft naar alle waarschijnlijkheid wel een eerdere successen-equivalent. De eerdere successenvraag luidt dan: ‘Zijn er wel eens momenten geweest de afgelopen periode dat je beter in staat was je rustig te concentreren op je werk?’

Schakel terug

Als je op een punt in je gesprek bent beland dat je cliënt geen eerder succes kan vinden, probeer dan eens om terug te schakelen naar zijn verbeterbehoefte en/of zijn gewenste situatie. Wanneer de gewenste situatie in concrete positieve gedragstermen van de cliënt zelf is geformuleerd, is het vrijwel zeker dat je cliënt ook al eens heeft meegemaakt dat hij dat betreffende gedrag heeft laten zien. Dat komt omdat mensen bij het formuleren van hun gewenste situatie onbewust putten uit hun ervaringen met dergelijke situaties in het verleden.

]