Het verloop van basisbehoeften-vervulling onder eerstejaars studenten aan een universiteit is onderzocht door Gillet et al. De onderzoekers vroegen zich af hoe de vervulling van de psychologische basisbehoeften van studenten in de loop van hun eerste jaar op de universiteit verloopt. En of dit verloop samenhangt met hun studieresultaten.

Vervulling

Uit eerder onderzoek bleek dat de psychologische basisbehoeften vervulling een belangrijke verklarende factor is van betrokkenheid van studenten en studieresultaten. Deze resultaten worden gevonden in allerlei culturen. De vervulling van psychologische basisbehoeften is een nog sterkere voorspeller van betrokkenheid en goede studieresultaten dan de kwaliteit van motivatie (gecontroleerd of autonoom).  In het longitudinale onderzoek van Gillet et al werden eerste jaars psychologie studenten betrokken, die midden in de transitie van de middelbare school naar de universiteit zaten. De onderzoekers bestudeerden hoe het verloop van de psychologische basisbehoeftenvervulling samenhing met uitkomsten zoals positief en negatief affect, inspanning, verwachte studieresultaten en objectieve studieresultaten.

De G-factor

De vervulling van alle drie de psychologische basisbehoeften tesamen blijkt nog belangrijker te zijn dan de vervulling van elke basisbehoefte afzonderlijk. Voor psychologisch welbevinden is het nodig dat alle drie de psychologische basisbehoeften worden vervuld; een of twee is niet genoeg. De mate waarin alle drie de basisbehoeften worden vervuld heet de G-factor (global factor).

Situationeel

De mate waarin iemand ervaart dat zijn psychologische basisbehoeften worden vervuld is tenminste ten dele situationeel bepaald. In de ene context kan iemand zich competenter, autonomer en meer verbonden voelen dan in de andere. Behoeftenvervulling is niet zozeer een inherent persoonskenmerk. Daarom keken de onderzoekers specifiek naar het verloop van de ervaren psychologische basisbehoeftenvervulling in de loop van het eerste semester op de universiteit. Ze keken naar het verloop van basisbehoeften-vervulling.

Drie profielen

De onderzoekers vonden drie profielen van globale vervulling van psychologische basisbehoeften, die fluctueerden in de tijd:

  1. Gemiddeld toenemend: de globale psychologische basisbehoeftenvervulling was aan het begin van het semester gemiddeld en nam in de loop van het semester toe
  2. Gemiddeld afnemend: de globale psychologische basisbehoeftenvervulling was aan het begin van het semester gemiddeld en nam in de loop van het semester af
  3. Laag afnemend: de globale psychologische basisbehoeftenvervulling was aan het begin van het semester laag en nam in de loop van het semester af

De reden waarom deze drie profielen zo duidelijk te zien zijn heeft waarschijnlijk te maken met de levensfase van de eerstejaars studenten. Er verandert nogal wat in hun leven en dit gaat samen met grotere fluctuaties in psychologische basisbehoeftenvervulling dan in andere, kalmere, levensfasen het geval is. De profielen werden trouwens niet bepaald door eerdere prestaties, geslacht en cijfergemiddelde.

Resultaten

De drie profielen waren geassocieerd met duidelijke verschillen in educatieve uitkomsten. Negatief affect was zowel bij het gemiddeld-afnemende profiel en het gemiddeld-toenemende profiel lager dan bij het laag-afnemende profiel. Positief affect was het hoogste bij het gemiddeld-toenemende profiel. Inspanning bleek lager te zijn bij het gemiddeld-afnemende profiel en het laag-afnemende profiel in vergelijking tot het gemiddeld-toenemende profiel. De verwachte en objectieve studieresultaten waren lager bij het laag-afnemende profiel dan bij de andere twee profielen.  Studenten met een gemiddeld-toenemend profiel voelen zich beter, investeren meer in hun studie en presteren beter dan de studenten met de andere twee profielen.

Gedrag van docenten

Het gedrag van docenten heeft sterke invloed op de ervaren psychologische basisbehoeften vervulling van studenten. Een docent die behoeftenondersteunend lesgeeft vervult de psychologische basisbehoeften beter dan een docent die autoritair en controlling omgaat met studenten.

Het verloop van basisbehoeften-vervulling

Wanneer docenten merken dat bepaalde studenten een laag-afnemend profiel van behoeftenvervulling laten zien kunnen zij interveniëren door bewust aandacht te besteden aan de psychologische basisbehoeftenvervulling van deze studenten. Een van de manieren waarop ze dat kunnen doen is door aan te sluiten bij de voorkeur van de student, aan te sluiten bij het perspectief van de student.

Ook de sociale context van studenten is belangrijk voor hun ervaren pschologische basisbehoeftenvervulling. Dus aandacht besteden aan een sociale context die de psychologische basisbehoeften van studenten vervult is essentieel voor hun functioneren en het verloop van hun eerste semester op de universiteit.