Dynamische norminterventie

Onderzoek naar de dynamische norminterventie laat zien dat de aandacht van mensen trekken naar positieve veranderingen in andere mensen hen kan inspireren om hun eigen gedrag aan te passen, zelfs wanneer die positieve verandering ingaat tegen de heersende norm.

Sociale normen

Sociale normen zijn een sterke bron van beinvloeding op ons gedrag. Daarom worden sociale normen vaak gebruikt om gedrag van mensen in een positieve richting te beinvloeden. Een voorbeeld daarvan is het sturen van een brief aan mensen die hun belastingaangifte nog niet hebben gedaan, waarin staat dat de meeste mensen hun belastingaangifte al hebben gedaan en slechts een kleine minderheid dat nog niet heeft gedaan. Omdat mensen graag voldoen aan sociale normen helpen dergelijke interventies om meer mensen het gewenste gedrag te laten vertonen.

Statische norminformatie

Maar wat kun je doen wanneer de huidige norm, gedrag betreft dat bijdraagt aan sociale problemen? Dat de meeste mensen het normaal vinden om gedrag te laten zien dat slecht is voor henzelf en anderen? Wanneer je mensen dan statische norminformatie geeft klinkt dat bijvoorbeeld zo: ‘Veel mensen gebruiken hun mobiele telefoon terwijl ze rijden.’ Dit type informatie gaat over de gedragingen en attitudes van anderen op dit moment. Of deze statische norminformatie over vlees: ‘De meeste Nederlanders eten vlees.’

Dynamische norminformatie

Dynamische norminformatie gaat over de trends en de veranderingen in normen en gedragingen en attitudes van mensen. Bijvoorbeeld: ‘Meer en meer mensen vermijden het gebruik van hun mobiele telefoon tijdens het rijden.’ en ‘Een groeiend percentage van de Nederlanders eet vegetarisch of helemaal plantaardig‘. Bij dynamische norminformatie wordt de aandacht getrokken naar de veranderingen die gaande zijn. Het blijkt dat dynamische norminterventies positieve verandering kunnen bewerkstelligen, terwijl het gedrag waar het om gaat momenteel nog niet de norm is. Mensen blijken zich als het ware te ‘pre-conformeren’ aan  toekomstige normen die nu nog niet gemeengoed zijn.

Toekomstige normen

Dynamische norminformatie vertelt je dat verandering in de toekomst mogelijk is, dat anderen die verandering belangrijk genoeg vinden om die te proberen na te streven en dat die toekomstige norm kan passen bij je huidige identiteit. In een onderzoek kregen mensen de informatie dat andere mensen hun eetgedrag aan het aanpassen waren en dat er een trend te zien was naar minder vlees eten. Dit leidde tot een toegenomen motivatie om zelf ook minder vlees te gaan eten.

Implementatie-intentie

Elke keer dat je iemand een vegetarisch gerecht ziet bestellen in een restaurant of vegetarische opties ziet op een menukaart, realiseer je dan: dit is de richting waar we naar toegaan. En elke keer wanneer je iemand grote hoeveelheden vlees ziet eten of iemand een vegetarische optie ziet weigeren, realiseer je dan dat je gedrag ziet dat heel snel als ouderwets zal worden ervaren. De formuleringen in de voorgaande twee zinnen volgen een als, dan-constructie (implementatie-intentie-constructie). Een dergelijke als, dan-constructie kan ervoor zorgen dat de dynamische norminterventie op langere termijn zijn uitwerking blijft houden. Je wordt als het ware in de situaties waarin het ertoe doet herinnert aan de normverandering.

Van a naar b

De dynamische norminterventie is uniek, omdat die de veranderingen in andermans gedrag representeert. Er wordt een psychologische routekaart aangereikt, hoe kun je van a naar b komen. Dat heeft drie voordelen:

1. De dynamische norminterventie kan gebruikt worden voor gedragingen die momenteel niet de norm zijn, maar die wel gewenst zijn.
2. Bij gedragingen die momenteel al wel de norm zijn beïnvloedt dynamische norminformatie sterker dan statische norminformatie (een groeiende meerderheid laat zijn telefoon met rust tijdens het rijden heeft een sterkere positieve invloed dan statische informatie zoals ‘50% van de autobestuurders kijkt niet op zijn telefoon’).
3. De dynamische norminformatie kan ertoe leiden dat mensen gaan geloven dat zij zelf ook in staat zullen zijn om te veranderen.

Reactance

Dynamische norminformatie heeft in potentie nog een vierde voordeel: het voorkomen van reactance. De dynamische norminterventie voorkomt defensiviteit, omdat de mensen die nog niet veranderd zijn niet worden veroordeeld. Wanneer mensen samen aan het eten zijn en een van hen propageert op veroordelende wijze hun keuze voor vlees en eet zelf parmantig veganistisch, dan kan dit juist een averechts affect hebben op de eetkeuzes van de anderen.

Hoopgevend

De dynamische norminterventie zou wel eens een goede toevoeging kunnen zijn aan ons arsenaal om positieve veranderingen te bewerkstelligen met elkaar. Beter gedrag hoeft nu nog niet de norm te zijn, we kunnen op een positief pad van a naar b komen zonder dat iedereen die betere norm nu al omarmt.