Lisa Feldmann Barrett schreef het boek How emotions are made en hier en hier en hier schreef ik al over haar theorie van geconstrueerde emoties. Ik vroeg mij naar aanleiding van haar boek meerdere dingen af, waaronder hoe haar theorie zich verhoudt tot de theorie van de besmettelijkheid van emoties.

Besmettelijkheid

Hatfield, Cacioppo & Rapson beschreven het idee van emotionele besmettelijkheid. Hoe zou Lisa Feldmann Barrett hierop reflecteren? Het antwoord is dat zij het heeft over affectieve besmettelijkheid en niet emotionele besmettelijkheid. Zij schrijft, vrij vertaald:

Vijf maanden oude baby’s kunnen het affect (positief, negatief, kalm, opgewonden) in een menselijke stem oppikken, zelfs als ze het nog moeilijk vinden om het affect in een menselijk gezicht te kunnen onderscheiden. Zelfs als het affect in het gezicht plus in de stem duidelijk is, dan is de stem bepalender voor de baby dan het gezicht. Het zenuwstelsel van de baby reageert op het ritme, de intonatie en het volume van de stem, zonder dat daar een leerproces aan te pas hoeft te komen.

Vocale prosodie

Je communiceert affect door vocale prosodie (ritme, klemtoon en intonatie). Daarbij heb je zelfs geen woorden nodig. Het zenuwstelsel van de ander reageert, jouw vocale prosodie roept een affectieve verandering in hen op.

Affect inductie hypothese

Dit is de affect inductie hypothese; geluiden hebben een direct effect op het zenuwstelsel van de toehoorder zonder dat daar veel conceptualisatie aan te pas komt. Dus affectieve informatie wordt niet gecodeerd en gedecodeerd, maar direct overgebracht. In die zin is er dus sprake van besmettelijkheid (hoewel het woord emotionele besmettelijkheid misplaatst is, want het is besmettelijkheid van affect en niet van een emotie).

Congruentie

In onze trainingen benadrukken wij vaak dat je mindset en je woorden congruent met elkaar moeten zijn, wil je interventie leiden tot progressie. Als je een progressiegerichte vraag op een ongeduldige of verwijtende manier stelt, dan klinkt je negatieve en beoordelende mindset door in je prosodie. Het geeft voor mij nog meer helderheid in de werking van de negativiteitsbias (mensen zijn gevoeliger voor het negatieve dan voor het positieve en het negatieve heeft een sterker effect op ze dan het positieve).

Mindset

Nu begrijp ik dat die mindset die doorklinkt in je ritme, klemtoon en intonatie, een direct effect heeft op het zenuwstelsel van de gesprekspartner. Een effect dat zelfs als je geen woorden had gebruikt zou zijn opgetreden. Geen wonder dat een negatief oordeel, ongeduld, verwijten, drukverhogende taal en autoritair praten zo’n sterk negatief effect op de ander heeft.

Vrolijk

En vandaar ook dat mooie muziek, mooie samenzang, het fluiten van vogeltjes en ga zo maar door, je direct vrolijk kan maken.

]