Continueringsgedrag. Wanneer en waarom blijven mensen gedrag vertonen dat in lijn is met hun oorspronkelijke doelen? Wanneer blijf je bijvoorbeeld gezond eten, nadat je eenmaal je streefgewicht hebt behaald? Huang et al deden onderzoek naar deze vragen. Het blijkt dat de metafoor van de reis in tegenstelling tot de metafoor van de eindbestemming of het niet gebruiken van een metafoor een verschillend effect heeft op continueringsgedrag, nadat je je doel hebt bereikt.

 
Trainingen Progressiegericht Werken
 

Postactie-fase

Als mensen een doel nastreven is dat vaak een langdurig proces, dat bestaat uit meerdere fasen. Het actiefase-model onderscheidt vier fasen: de pre-beslissingsfase, de pre-actie-fase/postbeslissingsfase, de actiefase en de postactiefase. In zes studies keken de onderzoekers naar die laatste fase: de postactiefase. Hoe gaan mensen verder wanneer ze het doel eenmaal hebben bereikt? Dat is een belangrijke vraag bij doelen die onderhoud nodig hebben. Dus als je eenmaal het gewenste gewicht hebt bereikt, hoe blijf je dan op gewicht? Als je eenmaal fit bent, hoe blijf je dan fit? Wat kan de kans vergroten dat mensen gedrag dat in lijn is met hun behaalde doelen voortzetten?

Doelgericht gedrag

Stel dat iemand voor een marathon aan het trainen is. In de fase dat die hardloper de marathon nog niet heeft gelopen onderneemt hij allemaal activiteiten om toe te werken naar de marathondag. Maar als de marathon achter de rug is, dan valt het doel weg, omdat het is behaald. Als de hardloper graag wil blijven investeren in zijn fysieke gezondheid, dan is het belangrijk dat het doelgerichte gedrag dat hij vertoonde in de aanloop naar de marathon nu een doel op zich wordt. Dat hoeft natuurlijk niet bij alle doelen. Immers, als je een huis hebt gekocht is je doel bereikt en hoef je het doelgerichte gedrag van het zoeken naar huizen juist niet voort te zetten. Maar bij veel andere doelen is het wel belangrijk dat je het doelgerichte gedrag volhoudt, anders glij je zo weer af.

Reis

Mensen praten regelmatig in termen van metaforen, zoals ‘ik ben op het juiste pad’ of ‘ik zie waar ik heenga’. Dat is een metafoor die levenssituaties, relaties en doelstellingen beschrijven als een reis. Door het gebruik van deze metafoor zien mensen hun leven als een continuüm van vooruitgang. Ze zien de verschillende opties in het leven als verschillende alternatieve paden die leiden naar de ultieme bestemming. De onderzoekers vermoedden dat het opvatten van een behaald doel als een pad dat men zojuist heeft voltooid, kan helpen om de verbinding te benadrukken tussen de vorige niet-behaalde staat van het doel en de huidige behaalde staat van het doel. Daardoor verandert het gevoel van persoonlijke groei en dat zou het voortzetten van doelgericht gedrag kunnen stimuleren.

 
Trainingen Progressiegericht Werken
 

Bestemming

De onderzoekers maakten daarom in hun zes studies onderscheid tussen het reisgedeelte van het pad en de bestemming aan het einde van het pad. Het reisgedeelte focust op het proces en de bestemming focust op de uitkomst. Wanneer je over je behaalde doel denkt als een eindbestemming die je hebt gehaald focus je op de uitkomst. Wanneer je over je behaalde doel denkt als een voltooide reis, dan focus je op het proces.

Metafoorcondities

De twee metafoorcondities in de studies waren dus de reismetafoor en de bestemmingsmetafoor, alsvolgt:

  1. Neem even de tijd om na te denken over dit doel dat je zojuist succesvol hebt behaald. Denk na over hoe deze ervaring om dit doel te bereiken lijkt op het voltooien van een reis
  2. Neem even de tijd om na te denken over dit doel dat je zojuist succesvol hebt behaald. Denk na over hoe deze ervaring om dit doel te bereiken lijkt op het bereiken van een bestemming

Deelnemers deden deze denkoefening terwijl ze keken naar een visuele voorstelling van hun bereikte doel als een voltooide reis of als een bereikte eindbestemming. Het woord “reis” was daarbij gemarkeerd op het pad of het woord “bestemming” was gemarkeerd als eindpunt van het pad.

 
Trainingen Progressiegericht Werken
 

Verschillende gedachten

De onderzoekers ontdekten dat mensen in de reisconditie (in tegenstelling tot de bestemmingconditie) eerder geneigd waren om gedachten te uiten die verband hielden met een reis, het begin van de inspanning, het proces/stappen die ze namen, de instrumentele aard van de acties die ze ondernamen, en het gevoel van groei en verandering. In de bestemmingconditie waren mensen eerder geneigd om gedachten te uiten die verband hielden met de bestemming, het einddoel en het huidige succes.

Succes behaald

De bestemmingsmetafoor richt mensen op het huidige succes van het behalen van het doel. Daardoor krijgen ze geen zicht op wat ze allemaal hebben gedaan om dat doel te bereiken. Ze hebben vervolgens minder de neiging om hun eerdere doelgerichte gedrag voort te zetten, zo bleek uit de zes studies.

Gegroeid

De reismetafoor helpt mensen om meer na te denken over de acties die ze hebben ondernomen tijdens de reis, waar ze zijn begonnen en alle hoogte- en dieptepunten onderweg, wat heeft geleid tot het gevoel van groei. Het gevoel dat men is gegroeid naar de huidige behaalde staat van het doel verhoogt vervolgens de voortzetting van doelgericht gedrag. Mensen zien namelijk helderder dat de acties die ze hebben ondernomen functioneel waren en dus moeten worden voortgezet. De reismetafoor heeft een sterker positief effect op continueringsgedrag wanneer het doel van de persoon diens eigen persoonlijke keuze is en geen opgelegd doel is.

Continueringsgedrag

Zes onderzoeken met meer dan 1.600 mensen uit verschillende culturen en steekproeven (leidinggevenden in Afrika, mensen die willen afvallen, mensen die aan lichaamsbeweging doen en studenten), uitgevoerd zowel in het laboratorium als op het veld, en gebruikmakend van zowel taalkundige als visuele metaforen in een verscheidenheid aan contexten van doelrealisatie (academisch, leren, fitness, diëten en wandelen), toonden aldus aan dat door het gebruik van de reismetafoor als cognitief hulpmiddel, de kans kan worden vergroot dat individuen gedrag blijven vertonen dat in lijn is met hun oorspronkelijke behaalde doelen. Conceptuele metaforen bieden zo rijke cognitieve lenzen. Wil je dus graag je doelgerichte gedrag nu tot een doel op zich maken, benut dan de reismetafoor.

 
Trainingen Progressiegericht Werken