Absoluut gehoor: onontwikkelbaar?
Twee vaardigheden waarvan mensen snel geneigd zijn te denken dat ze onontwikkelbaar zijn, zijn absoluut gehoor en wiskunde. Absoluut gehoor ‘heb’ je (of niet) en je wordt ermee geboren is dan de gedachte. Hetzelfde geldt voor wiskunde; je hebt wiskunde-genen of je niet.
Plasticiteit
Op deze site en in mijn boeken heb ik geschreven over de plasticiteit van ons brein, bijvoorbeeld hier en hier en hier. Twee onderzoeken licht ik er deze week even uit. Het eerste gaat over de rol van toontaal bij de ontwikkeling van absoluut gehoor (Deutsch, 2006 en Sakakibara, 2000) en het tweede gaat over de ervaringsafhankelijke structurele breinplasticiteit bij wiskundigen (Aydin et al, 2007).
Toontaal
Absoluut gehoor komt slechts sporadisch voor in Europa en USA en waarom het zo weinig voorkomt is nog niet goed verklaard. In een natuurlijke experimentele studie bleken er een paar interessante indicaties te zijn dat als een kind een toontaal leert, dit een rol speelt in de ontwikkeling van absoluut gehoor. Een groep conservatorium studenten uit USA en uit China werden getest op absoluut gehoor.
Mandarijns
De Chinese studenten spraken allemaal de toontaal, Mandarijns. In een dergelijke taal bepalen de toonhoogte en de tooncontouren wat een woord betekent. Ma betekent bijvoorbeeld moeder, hennep, paard en verwijt, afhankelijk van op welke toonhoogte en met welke intonatie het woord wordt uitgesproken.
Hypothese: toontaal? Vaker absoluut gehoor
De hypothese in het onderzoek was dat onder sprekers van een dergelijke toontaal frequenter absoluut gehoor voorkomt dan bij sprekers van een niet-toontaal zoals Engels. Dit bleek in het onderzoek inderdaad het geval te zijn.
Conclusie: ontwikkelen van absoluut gehoor
Kinderen kunnen absoluut gehoor verwerven bij het leren van de taal, bij het leren spreken. Als het kind in die kritieke ontwikkelingsperiode een toontaal leert, dan generaliseert dit vermogen zich later naar muzikale tonen. Om de ontwikkeling van absoluut gehoor te begrijpen, voerde Sakakibara bijvoorbeeld in een longitudinale studie kinderen van 2-4 jaar oud uit en ontdekte hij dat kinderen inderdaad leren om absoluut gehoor te ontwikkelen.
]