De winst van onderpresteren

De winst van onderpresteren. Geloven dat je slechter dan gemiddeld presteert zou wel eens een verborgen troef kunnen zijn voor welbevinden en groei. Whillans et al (2020) pleiten er in dit artikel voor om meer onderzoek te gaan doen naar het slechter-dan-gemiddeld-effect en ze introduceren een conceptueel model.

Beter-dan-gemiddeld-effect

De meeste mensen geloven dat ze beter zijn dan gemiddeld, bijvoorbeeld in een bepaalde vaardigheid, of een persoonlijke eigenschap of hun kans op succes. Dit beter-dan-gemiddeld-effect heeft voordelen: mensen voelen zich beter over zichzelf, hun welbevinden is beter en ze presteren beter. Tenminste; op korte termijn. Maar op langere termijn kan het leiden tot zelfgenoegzaamheid en tot minder goede prestaties.

Slechter-dan-gemiddeld

Geloven dat je slechter dan gemiddeld bent blijkt in laboratorium-onderzoeken een negatieve ervaring te zijn voor mensen. Nadat ze negatieve feedback kregen op hoe ze presteerden in vergelijking tot anderen lieten ze slechtere prestaties zien bij latere laboratoriumtaken. Ze gingen de taak afraffelen en werden minder nauwkeurig en aandachtig. Maar dat gaat om korte termijn effecten. Het geloof dat je slechter-dan-gemiddeld bent zou op langere termijn onder specifieke omstandigheden wel eens voordelen kunnen hebben voor motivatie, taakprestaties en subjectief welzijn.

Voordelen

Het slechter-dan-gemiddeld effect zou op langere termijn onder bepaalde omstandigheden voordelen kunnen hebben. Dat is het geval wanneer mensen die slechter-dan-gemiddeld presteren zich, in reactie op zich slecht voelen, gaan wenden tot anderen om te leren en wanneer ze de feedback van anderen benutten om hun prestaties te verbeteren. Of deze positieve opbrengsten worden bereikt hangt af van diverse factoren, zoals welke mindset de persoon heeft, diens persoonlijkheidskenmerken, de mate waarin de persoon (sociaal) angstig is en hoe emotioneel intelligent de persoon reageert. Het conceptuele model dat de onderzoekers voorstellen ziet er dan ook zo uit:

Leren

Dit model suggereert dat je slechter-dan-gemiddeld voelen positieve langetermijnvoordelen kan hebben voor het vermogen om nieuwe vaardigheden te leren en te beheersen. Mensen zijn gemotiveerd om nieuwe vaardigheden te leren en te beheersen omdat dit goed voelt: beheersing is een krachtige voorspeller van subjectief welzijn. Mensen zijn vooral gemotiveerd om nieuwe vaardigheden te leren en te beheersen wanneer ze het gevoel hebben dat ze niet aan hun eigen verwachtingen voldoen. Onderzoek dat bewijs geeft voor dit conceptuele model is bijvoorbeeld de longitudinale studie waarin managers die aanvankelijk de slechtste feedback van hun collega’s ontvingen, en die deze feedback gebruikten om constructieve opmerkingen van hun collega’s te vragen, de grootste prestatiewinsten over een periode van 5 jaar lieten zien in vergelijking met managers die geen feedback van collega’s zochten.

Progressie

Je slechter-dan-gemiddeld voelen kan dan ook op de lange termijn leiden tot de grootste winst in vaardigheidsleren, als de persoon feedback van collega’s zoekt en de kans krijgt om te oefenen en de vaardigheden te ontwikkelen. Het is voor mensen normaal om zich af te vragen hoe ze het doen in vergelijking met leeftijdsgenoten. En hoewel de overtuiging dat je het beter doet op korte termijn geruststellend kan zijn, kunnen de gevoelens van achterblijven bij leeftijdsgenoten op de lange termijn voordelen opleveren. Het slechter-dan-gemiddeld-effect kan op langere termijn voordelen opleveren die verder gaan dan andere soorten negatieve zelfevaluaties. De overtuiging dat je onder het gemiddelde niveau van leeftijdsgenoten presteert is sterk motiverend en maakt de persoon ontvankelijk om te leren van feedback en te leren van anderen. De winst van onderpresteren.