Het placebo-effect is bekender dan het nobeco-effect. Het placebo-effect is het gunstige effect van een behandeling of geneesmiddel dat feitelijk geen fysiek effect zou moeten opleveren.
Het Nobeco-effect is vervelender. Als we verwachten dat iets schadelijk voor ons zal zijn, dan reageert ons lichaam met pijn en symptomen. Geen ingebeelde symptomen of pijn, maar daadwerkelijk zichtbaar in ons brein en ons lichaam.
Een voorbeeld van een experiment dat dit illustreert is het volgende.
Via een fMRI scan werd bij gezonde vrijwilligers onderzocht welk effect een negatieve verwachting had op de pijnbeleving en daadwerkelijke pijn. De vrijwilligers kregen laser stootjes toegediend. Bij sommige laser stootjes werd, voordat de stimululus werd toegediend, gezegd dat de laser stoot die ze zouden voelen volledig veilig was. Bij andere stootjes werd juist voorafgaand gezegd dat de laser stoot “ potentieel gevaarlijk”  was. (Wiech et al, 2010, The Journal of Neuroscience).
De proefpersonen moesten aangeven op een schaal hoe pijnlijk ze de betreffende laser stimulus vonden. In werkelijkheid waren alle laser stootjes die de proefpersonen kregen helemaal onschadelijk en van dezelfde intensiteit.
Maar, hoewel de laser stootjes dus precies gelijk waren, was de reactie van de proefpersonen heel verschillend. Wanneer de proefpersonen ervan uit gingen dat de laser stimulus veilig was rapporteerden ze significant minder pijn dan wanneer ze ervan uitgingen dat de laser stimulus potentieel schadelijk was.
In hun hersenen was de pijn ook te zien. Vlak voordat  de proefpersoon een laser stimulus toegediend kreeg die was gelabeld als “ potentieel gevaarlijk”, was er in veel activiteit te zien in de breinstructuur waar de pijnbeleving plaatsvindt. Dit suggereert dat informatie over de aard van de stimulus wordt geïntegreerd in de beslissing die het brein neemt over de pijnbeleving. (De verwachting van pijn ging gepaard met veel actie en connectie tussen de anterior insula en de midcingulate cortex (MCC)).
Hoe hangt dit samen met zelfstandig progressie boeken? Ik denk dat we onszelf kunnen helpen echt minder last ergens van te hebben door te verwachten dat we weinig last van een probleem zullen ondervinden.
Wat denk jij?