Waarom exploreren kinderen en volwassenen? Waarom zoeken ze naar nieuwe ervaringen, naar het nog onbekende? Waarom willen kinderen en volwassen progressie maken? Waarom zijn we intrinsiek gemotiveerd om iets nieuws te leren en te ontdekken? Frederic Kaplan Pierre-Yves Oudeyer gingen op zoek naar de neurologische zenuwcircuits van intrinsieke motivatie. Dit interessante onderzoeksartikel helpt om te begrijpen waarom het maken van progressie zo stimulerend is.
De drang om foute voorspellingen te reduceren
In de sociale psychologie, de neurowetenschappen en de machine leer wordt voor intrinsiek gemotiveerd gedrag diverse uitleggen gegeven. Die uitleggen hebben iets gemeen met elkaar, zo beschrijven de auteurs. De rode draad is: de drang om voorspellingsfouten maximaal te reduceren. Mensen willen exploreren, nieuwe dingen leren en zich bewegen in onzekere situaties om voorspellingsfouten maximaal te reduceren. Dus om beter te leren voorspellen wat er gaat gebeuren. Om progressie te maken in het maken van minder voorspellingsfouten.
Effectieve exploreerstrategieën: progressieniches
De onderzoekers leggen het volgende uit over effectieve exploreerstrategieën die mensen kiezen. Stel dat je moet kiezen uit vier situaties.
1. Situatie 1 is zo onbekend voor je dat de kans dat je een foute voorspelling doet heel hoog is en ook hoog blijft.
2. Situatie 2 is zo bekend dat de kans dat je een foute voorspelling doet heel laag is.
3. Situatie 3 is zodanig dat je in het begin een grote kans hebt een foute voorspelling te doen, maar dat je je foutkans snel kunt reduceren.
4. Situatie 4 is dat je de kans op een foute voorspelling kunt reduceren maar minder snel dan in situatie 3.
Wat denk je dat de meest effectieve exploreerstrategie is? Het antwoord is situatie 3. Situatie 3 geeft de beste kans op het maken van progressie. In situaties waarin de voorspellingsfouten maximaal kunnen worden gereduceerd, leren mensen het snelst.
In situatie 3 kunnen mensen de foutkansreductie maximaliseren.
Situatie 1 en 2 zijn niet aantrekkelijk, omdat ze te voorspelbaar of te onvoorspelbaar zijn. Situatie 4 wordt aantrekkelijk zodra mensen in situatie 3 een plateau hebben bereikt in de reductie van de voorspellingsfouten. Zodra er een plateau ontstaat en de foutreductie in de voorspelling langzamer toeneemt, dan kiezen mensen voor een nieuwe situatie (situatie 4) waarin de leercurve iets langzamer verloopt.
De auteurs noemen de situaties van maximale progressie “Progressie Niches”. Situaties 3 dus. Progressie niches zijn het resultaat van de specifieke omstandigheden van de situatie, de persoon en het moment in het ontwikkelingsstadium van de persoon, zo stellen zij. Als een progressie niche eenmaal is ontdekt dan verdwijnt hij langzamerhand naarmate hij meer voorspelbaar wordt.
Het progressiesignaal
De onderzoekers zeggen dat het intrinsieke motivatiesysteem in ons brein is gelokaliseerd en vermoeden dat tonic dopamine een belangrijke rol speelt bij het signaleren van of je progressie aan het maken bent. Dopamine heeft een groot effect op onze gevoelens van betrokkenheid opwinding, creativiteit en onze wil om de wereld te onderzoeken en om betekenis te geven aan wat er gebeurt (Panksepp, 1998).
Dopamine lijkt een cruciale rol te spelen bij explorerend en onderzoekend gedrag en het lijkt een kernelement te zijn van de “wanting processes”, dus wat je wilt doen. Interessant is dat dopamine niet zozeer gerelateerd lijkt te zijn aan “liking processes”, dus wat je prettig vindt om te doen.
Als je progressie maakt geeft je brein je een zogenaamd “progressie signaal”, zoals de auteurs het noemen. Dat is het signaal in het brein dat je zegt “je bent progressie aan het maken!” en dit werkt als stimulator en incentive om door te gaan met exploreren.
De auteurs deden een reeks experimenten met fysieke robots die een licht werpen op de circuits die gerelateerd zijn aan intrinsieke motivatie voor bepaald gedrag. Lees het hele artikel hier.