Mensen geven graag betekenis aan gebeurtenissen en situaties. Dat doen we al vanaf dat we geboren worden. Zo blijken jonge baby’s al langer te kijken naar bewegende beelden die niet kloppen volgens de natuurwetten dan naar bewegende beelden die kloppen met de natuurwetten. Het geven van betekenis gaat vaak om alledaagse dingen. Dan draait het om het gevoel dat het klopt, dat het juist is wat er gebeurt en wat we ervaren. Does this make sense? Soms gaat het geven van betekenis om levensvragen. Welke betekenis geef je aan een traumatische gebeurtenis in je leven? Wat is de betekenis van je leven?
Laura King schrijft in haar hoofdstuk Meaning, ubiquitous and effortless in het boek Meaning, Mortality and Choice, over hoe onze emoties een rol spelen in hoe we betekenis geven. Het blijkt dat als we positieve emoties hebben, we ook sneller betekenis zien wat er gebeurt. Soms is de betekenis die we zien irrationeel en klopt die niet. Bijvoorbeeld, als het stoplicht op groen springt juist als wij eraan komen en haast hebben, dan kunnen we concluderen dat het ‘zo heeft moeten zijn’. Dat is een irrationele en onjuiste verklaring voor de gebeurtenis.
Uit experimenten blijkt dat ook rationele betekenisgeving sneller verloopt als mensen in een goede bui zijn. Zo blijkt dat mensen sneller patronen herkennen op het moment dat ze positieve emoties ervaren. Ze komen sneller tot de juiste conclusie dat er betekenisvolle patronen aanwezig zijn, als ze positieve emoties ervaren dan wanneer ze negatieve emoties ervaren.
Dus als je in een goede bui bent, zie je sneller betekenis in gebeurtenissen, of die betekenis die je ziet nu waar is of onwaar. Voor het onderscheid maken tussen ware betekenis en onware betekenis hebben we zowel onze intuïtieve, automatische en onbewuste processen (wat Kahneman system 1 noemt) als onze rationele, bewuste processen (wat Kahneman system 2 noemt). Zo kunnen we irrationele, intuitieve betekenisgeving corrigeren als dat nodig is.
King stelt op basis van de onderzoeken naar betekenis en emoties, dat we heel vaak niet zozeer bewust betekenis geven met onze ratio, maar dat we veel vaker onbewust betekenis ervaren. Dus als iets “makes sense” dan ervaren we dat met onze senses. Als mensen verzuchten: ‘Als het leven nu maar betekenis had, dan zou ik gelukkig zijn’, dan zouden ze het misschien net zo goed andersom kunnen formuleren: ‘Als ik nu maar gelukkig was, dan had het leven betekenis’.
Een paar gedachten die ik heb naar aanleiding van King’s onderzoeken zijn:

  1. je kunt het principe dat je gevoel een indicator is van hoe je je gedraagt (en ook hoe je denkt) benutten als je even moedeloos bent zonder dat er een goede reden voor die moedeloosheid is. Als je jezelf in een positieve stemming brengt, door dingen te doen en te denken die positieve emoties opwekken, dan zie je ook weer meer betekenis in de dingen. Vanuit daar kun je dan weer verder betekenisvol vormgeven aan wat je doet, waar je je op richt, wat je wil bereiken.
  2. het is belangrijk om de betekenis die je geeft aan een gebeurtenis als je in een goede bui bent, soms extra goed te onderzoeken met je ratio. Je ervaart intuïtief een bepaalde betekenis, klopt die ook? In een goede bui kun je ook irrationele betekenis gaan zien en dat kan schade opleveren